آیا وبسایت شما در حال از دست دادن بازدیدها بوده یا ترافیک ارگانیک آن کاهش یافته است؟ آیا رتبه کلمات کلیدی شما در حال افت می باشد؟ با وجود تلاش زیاد، هنوز نتوانستهاید به صفحه اول گوگل برسید (حتی با محتوای جدید)؟ اگر پاسخ شما به یک یا چند مورد از این سوالات مثبت باشد، ممکن است قربانی Cannibalization کلمات کلیدی شده باشید.
Keyword cannibalization (به عنوان هم نوع خواری محتوا نیز شناخته میشود) بخشی از تحقیق و نقشه کلمات کلیدی است که اگر به درستی انجام نشود، میتواند تأثیر زیادی بر ترافیک وبسایت شما بگذارد.
این آموزش بازتاب تمام تلاشهایی است که برای بهبود وبسایتهای تحت تأثیر Cannibalization کلمات کلیدی میتوان انجام داد. این یک مشکل کمتر شناختهشده است که میتواند برای هر مالک وبسایتی رخ دهد، به ویژه اگر به نقشه کلمات کلیدی یا ایجاد ساختار اصولی لینکهای داخلی توجه کافی نشده باشد. حتی در برخی موارد، این چالش ممکن است به دلایل خارجی و خارج از کنترل نیز ایجاد شود.
Cannibalization یا کنیبالیزیشن چیست؟
هم نوع خواری یا Cannibalization کلمات کلیدی یکی از چالشهای رایج در سئو است و زمانی رخ میدهد که بیش از یک صفحه وبسایت شما برای کلمه کلیدی مشابه یا یکسان رقابت مینمایند. این وضعیت، موتورهای جستجو را دچار سردرگمی میکند و آنها به طور مداوم تلاش میکنند تشخیص دهند که کدام صفحه باید در نتایج برتر نمایش داده شود. در نبود یک استراتژی مشخص، این رقابت داخلی منجر به کاهش رتبه تمامی صفحات مرتبط میگردد و نهایتا، هیچکدام جایگاه مطلوبی برای کلمه کلیدی هدف به دست نمیآورند.
یکی از دلایل رایج بروز مشکل کنیبالیزیشن در سئو، ایجاد چندین صفحه با موضوعات مشابه توسط وبمسترها می باشد. این روش ممکن است در ابتدا مؤثر به نظر برسد اما با پیشرفت الگوریتمها، موتورهای جستجو این صفحات را به عنوان محتوایی که اهداف مشترکی را پوشش میدهند، در نظر گرفته و رتبه کلی وبسایت تحت تأثیر قرار میگیرد.
در بسیاری از موارد، Cannibalization کلمات کلیدی به صورت ناخواسته اتفاق میافتد اما تأثیر آن بر ترافیک و رتبه وبسایت قابلتوجه است. حتی مشاهده شده که گروهی از صفحات، مانند یک دستهبندی کامل، به دلیل مشکل Cannibalization جایگاه خود را در نتایج جستجو از دست دادهاند. نکته قابلتوجه این است که با رفع مشکل، رتبه صفحات بهبود پیدا میکند و ترافیک وبسایت افزایش مییابد.
تجربه نشان داده که شناسایی و مدیریت صحیح صفحات رقیب میتواند تأثیر چشمگیری بر بهبود جایگاه کلمات کلیدی و افزایش بازدید سایت داشته باشد. Cannibalization کلمات کلیدی مشکلی است که اکثر وبمسترها حتی از وجود آن آگاه نیستند اما اگر وبسایت شما با این چالش روبرو شده، برطرف کردن آن میتواند تغییری اساسی در عملکرد سئو و جذب مخاطب ایجاد کند.
دلایل کنیبالیزیشن چیست؟
در ادامه برخی از دلایل ایجاد کنیبالیزیشن ذکر شده است.
۱. ایجاد چندین صفحه با هدف یک کلمه کلیدی مشابه
بسیاری از وبلاگنویسان و بازاریابان محتوا، صفحات زیادی ایجاد میکنند که همگی یک کلمه کلیدی مشابه را هدف قرار میدهند و امیدوار هستند که یکی از آنها رتبه کسب کند. این یک روش قدیمی است و باید از آن اجتناب کنید. در مقابل، میتوانید یک مقاله طولانی ایجاد نمایید که چندین کلمه کلیدی را پوشش دهد.
۲. لینکدهی داخلی نادرست
یکی دیگر از دلایل رایج کنیبالیزیشن محتوا، لینکدهی داخلی نادرست است. گاهی اوقات، وبلاگنویسان از یک کلمه کلیدی مشابه در مقالات مختلف برای لینکدهی به صفحات گوناگون استفاده میکنند. این روش مطمئنا موجب گیج شدن رباتهای موتورهای جستجو و در نتیجه ایجاد کنیبالیزیشن محتوا می شود.
۳. تغییر هدف جستجو
تغییر هدف جستجو، جنبه مهم دیگری است که باید هنگام شناسایی و رفع Cannibalization کلمات کلیدی در نظر بگیرید. الگوریتم موتورهای جستجو دائماً در حال تکامل بوده و آنچه که امروز موثر است شاید فردا اینگونه نباشد. همواره هدف جستجوی کلمات کلیدی خود را زیر نظر داشته باشید و آماده شوید تا آنها را با تغییرات زمان و نیازها، بهینهسازی کنید.
شناسایی Cannibalization کلمات کلیدی
اولین کار این است که تحت تاثیر قرار گرفتن وبسایت توسط کنیبالیزیشن را بررسی کنید. این به معنای یافتن بیش از یک صفحه داخلی است که برای کلمه کلیدی مشابه رقابت میکنند. راههای زیادی برای تشخیص این مشکل وجود دارد و در ادامه به برخی از ابزارها و تکنیکهایی که کمک میکنند صفحات دچار Cannibalization کلمات کلیدی را شناسایی کنید، پرداخته می شود.
روش اول: نحوه استفاده از ابزار شناسایی Cannibalization کلمات کلیدی در Semrush
Semrush یکی از ابزارهای محبوب سئو است که به شما امکان میدهد کنیبالیزیشن داخلی کلمات کلیدی را شناسایی کنید. این ابزار با بخش Position Tracking آن ادغام شده و به صورت خودکار عمل میکند.
نحوه استفاده از ابزار شناسایی Cannibalization کلمات کلیدی در Semrush:
- وارد حساب کاربری خود در Semrush شوید.
- وبسایتتان را در Position Checker اضافه کنید.
- کلمات کلیدی موردنظر خود را که میخواهید ردیابی شوند یا مشکوک به کنیبالیزیشن هستند، وارد نمایید.
- در داشبورد Position Tracking، روی تب Cannibalization کلیک کنید تا لیست کلمات کلیدی و صفحات دچار کنیبالیزیشن را مشاهده نمایید.
تصویر(۱)
روش دوم: استفاده از ابزار Keyword Gap
همچنین Semrush دارای ابزاری به نام Keyword Gap است که میتواند به شما در یافتن کنیبالیزیشن داخلی کلمات کلیدی کمک کند.
نحوه استفاده از ابزار Keyword Gap:
- وارد حساب کاربری خود در Semrush شوید.
- به بخش Keyword Gap در قسمت Competitive Research بروید.
- دو URL که مشکوک به Cannibalization کلمات کلیدی هستند، وارد کنید.
- Semrush بررسی میکند که آیا این دو صفحه روی یک کلمه کلیدی کنیبالیزیشن دارند یا خیر. سپس میتوانید بر اساس نتایج به دستآمده، تصمیم بگیرید که چه اقداماتی انجام دهید.
تصویر(۲)
۲. Cannibalization Explorer در Data Studio
StrategIQ یک Cannibalization Explorer در Google Data Studio ایجاد کرده که دادهها را از Google Search Console دریافت میکند.
تصویر(۳)
این ابزار یکی از بهترین گزینههای رایگان جهت شناسایی Cannibalization کلمات کلیدی است، خصوصا برای افرادی که به تحلیل داده علاقه دارند.
۳. SEOTesting (توسط Google Search Console)
SEOTesting یکی از ابزارهای کمتر شناختهشده در زمینه سئو است که اطلاعات Google Search Console را تجزیه و تحلیل میکند. این ابزار دارای بخشی به نام “Cannibalization” است که به شما کمک خواهد کرد صفحاتی را که دچار Cannibalization کلمات کلیدی شدهاند، شناسایی کنید.
نحوه استفاده از SEOTesting:
- یک حساب کاربری در SEOTesting ایجاد کنید.
- وبسایت خود را اضافه نمایید.
- آن را به Google Search Console متصل کنید.
- به بخش Reports بروید و روی Cannibalization Report کلیک نمایید.
- گزینه Request Report را انتخاب کنید.
تصویر(۴)
پس از آماده شدن گزارش، یک ایمیل دریافت خواهید کرد. در این گزارش، میتوانید روی گزینه “Query” کلیک کنید تا بررسی نمایید کدام صفحات برای یک عبارت جستجوی خاص با یکدیگر رقابت میکنند.
نکته: SEOTesting بهترین ابزار برای شناسایی Cannibalization کلمات کلیدی نیست اما بدون شک مفید است. این ابزار یک دوره آزمایشی ۱۴ روزه رایگان ارائه میدهد که برای وبسایتهای کوچک و متوسط کافی می باشد.
۴. Google Search Console
این روش برای تمامی وبسایتها کاربرد دارد. شما میتوانید از Google Search Console جهت شناسایی مشکل Cannibalization کلمات کلیدی استفاده کنید.
نحوه استفاده از Google Search Console برای تشخیص Cannibalization کلمات کلیدی:
- وارد حساب کاربری خود در Google Search Console شوید.
- دامنه خود را انتخاب کرده و به بخش Performance > Search Results بروید.
- کلمه کلیدی را که مشکوک به کنیبالیزیشن است، جستجو کنید.
تصویر(۵)
- روی Pages کلیک نمایید تا لیستی از صفحاتی که برای این کلمه کلیدی رقابت میکنند را مشاهده کنید.
تصویر(۶)
پس از تحلیل دادهها، میتوانید تصمیم بگیرید که چگونه این مشکل را برطرف کنید.
حل و رفع مشکل کنیبالیزیشن در سئو
بعد از اینکه لیست صفحات رقابتکننده روی یک کلمه کلیدی مشخص را تهیه کردید، کار اصلی جهت رفع مشکل کنیبالیزیشن از اینجا شروع میشود.
نکته: با اصلاح واضحترین محتوای کنیبالیزیشن شده، شروع کنید. معمولاً این کار تأثیر فوری بر رتبه کلی در موتورهای جستجو و ترافیک سایت دارد.
طی چند روز اول ممکن است تغییرات زیادی در رتبه و ترافیک مشاهده نکنید اما اگر این فرآیند را درست انجام دهید، در ماههای آینده نتایج عالی خواهید دید.
در این مرحله میتوانید چند اقدام انجام دهید تا از جریمه کنیبالیزیشن سئو خارج شوید:
۱. اصلاح سئوی داخلی (On-Page SEO)
در بسیاری از موارد، اصلاح برخی عناصر سئوی داخلی مانند گزینه های زیر، مشکل را حل میکند:
- عنوان متا (Meta Title)
- توضیحات متا (Meta Description)
- حذف کلمات کلیدی اضافی
- تغییر هدف جستجو (Search Intent)
این اقدامات به موتور جستجو پیام واضحی در مورد کلمات کلیدی هدف ارسال میکند.
در این مرحله استفاده از ابزارهای سئوی داخلی مانند SEMRush Writing Assistant، Frase یا ابزارهای مشابه برای بهینهسازی صفحات بر اساس دادههای واقعی سئو، ایده خوبی است.
۲. بروزرسانی لینکهای داخلی
یکی از دلایل رایج Cannibalization کلمات کلیدی، ساختار نامناسب لینکهای داخلی است. معمولاً مدیران وبسایت بدون توجه، دو صفحه مختلف را با یک متن لنگر (Anchor Text) یکسان لینک میکنند که باعث سردرگمی گوگل میشود.
کاری که باید انجام دهید:
- لینکهای داخلی صفحات کنیبالیزیشن شده را بررسی نمایید.
- متن لنگر آنها را اصلاح کنید تا مشخص شود کدام صفحه باید برای کلمه کلیدی موردنظر رتبه بگیرد.
یکی از افزونههای مفیدی که میتوان برای این کار استفاده کرد، WP Link Status است. این افزونه به شما کمک میکند متنهای لنگر مشکلدار را پیدا کرده و سریعاً آنها را اصلاح کنید.
۳. حذف محتوا
گاهی سریعترین راه جهت حل مشکل کنیبالیزیشن در سئو، حذف یک صفحه اضافی است. اگر دو صفحه برای یک کلمه کلیدی رقابت میکنند، صفحهای که ارزش کمتری دارد را حذف کنید.
بعد از حذف صفحه، دو گزینه دارید:
گزینه ۱:
- کد ۴۰۴ یا ۴۱۰ برای صفحه حذفشده تنظیم نموده و ابزار Google URL Removal را جهت حذف آن از ایندکس استفاده کنید.
- بعد از ۴۸ ساعت، کد ۳۰۱ را تنظیم نمایید تا صفحه حذفشده به صفحه اصلی (برنده) ریدایرکت شود.
گزینه ۲:
مستقیماً صفحه حذفشده را با ریدایرکت ۳۰۱ به صفحه اصلی هدایت کنید.
همچنین میتوانید به جای حذف، محتوای آن را Noindex کرده و در قالب پست مهمان درون سایتهای دیگر منتشر کنید تا بکلینک بگیرید.
۴. ادغام دو محتوا
گاهی اوقات بهتر است برای رفع مشکل کنیبالیزیشن دو مقاله را در یک صفحه ترکیب کنید.
مثال:
- مقاله ۱: هاست لینوکس مدیریتشده چیست؟
- مقاله ۲: بهترین هاست لینوکس مدیریتشده
هر دو مقاله برای مدتی رتبه خوبی داشتند اما با تغییرات الگوریتم گوگل، رقبا شروع به انتشار یک مقاله جامعتر برای این دو موضوع کردند. در نتیجه، گوگل مقالات جامعتر را اولویت قرار داد.
در چنین شرایطی، اقدامات زیر را انجام دهید:
- مقایسه امتیاز سئوی هر صفحه (Page Authority).
- بررسی میزان ترافیک ارگانیک هر صفحه.
- انتخاب صفحه قویتر و ترکیب محتوای صفحه ضعیفتر با آن (ممکن است نیاز به بازنویسی باشد).
- حذف صفحه اضافی و ریدایرکت ۳۰۱ به صفحه اصلی.
- اصلاح لینکهای داخلی.
- مانیتور کردن نتایج.
در این مرحله بهتر است از ابزارهای ردیابی رتبه مانند AccuRanker استفاده نمایید و یک تگ با عنوان Cannibalization ایجاد کنید تا تأثیر تغییرات را مشاهده نمایید.
۵. استفاده از تگ Canonical
جهت رفع مشکل کنیبالیزیشن اگر نمیخواهید صفحات را حذف یا ادغام کنید، میتوانید تگ Canonical را روی صفحه اصلی تنظیم نمایید. در این روش، شما به گوگل میگویید که صفحه اصلی را در نتایج نمایش دهد و سایر صفحات صرفا نسخههای جایگزین هستند. در افزونههای سئو مانند Yoast SEO میتوانید به راحتی تگ Canonical را تنظیم کنید. البته، در بیشتر موارد ادغام یا حذف محتوا بهتر از استفاده تگ Canonical است.
چگونه باید در آینده از مشکل کنیبالیزیشن محتوا جلوگیری کرد؟
وقتی در حال رفع مشکل کنیبالیزیشن محتوا هستید، باید به آینده سایت خود نیز توجه داشته باشید.
- انتخاب موضوع و کلمات کلیدی را به صورت ساختاریافته انجام دهید.
- نقشهبرداری و خوشهبندی کلمات کلیدی (Keyword Mapping & Clustering) را به عنوان یک استراتژی قوی برای جلوگیری از ایجاد محتوای تکراری و کنیبالیزیشن شده به کار بگیرید.
- به طور منظم محتواهای سایت را بررسی کنید و از شر محتواهای کمکیفیت یا قدیمی خلاص شوید.
- بعد از تجربه تأثیر منفی کنیبالیزیشن، باید دادهمحورتر عمل کنید و در انتخاب موضوعات دقت بیشتری به خرج دهید.
نتیجهگیری
Cannibalization کلمات کلیدی یکی از چالشهای پنهان اما ویرانگر در دنیای سئو است که اگر نادیده گرفته شود، میتواند ترافیک و رتبه های شما را به مرور نابود کند. همانطور که در این مقاله آموختید، مشکل Cannibalization نه تنها توسط ایجاد صفحات تکراری بلکه با عوامل دیگری مانند لینک های داخلی ضعیف، تغییر هدف جستجو و حتی مدیریت نادرست محتوا تشدید میشود.
خوشبختانه، با ابزارهایی مانند گوگل سرچ کنسول، Semrush و…، شناسایی صفحات رقابت کننده کار دشواری نیست. پس از تشخیص، راهکارهایی مانند ادغام محتوا، حذف صفحات کم اثر، بهینه سازی سئو داخلی و استفاده تگهای کانونیکال میتوانند وبسایت شما را از این بحران نجات دهند اما نکته کلیدی اینجا است که پیشگیری بهتر از درمان می باشد.
با نقشه برداری دقیق کلمات کلیدی، ایجاد ساختار منطقی لینک ها و بازبینی دورهای محتوا، میتوانید از بروز Cannibalization کلمات کلیدی در آینده جلوگیری کنید. به خاطر داشته باشید که سئو یک فرایند پویا است و همگام شدن با تغییرات الگوریتم های گوگل، رمز ماندگاری در صفحه اول نتایج جستجو است.