فناوری بویایی دیجیتال به امکان انتقال بوها از طریق ارتباطات آنلاین اشاره دارد. این تکنولوژی به انسان ها اجازه می دهد حس بویایی را در دنیای دیجیتال تجربه کنند. فناوری مذکور یکی از کاربردهای مهم در مبحث بینی الکترونیکی محسوب می شود و امکان انتقال بو دیجیتالی از طریق اینترنت را فراهم می نماید. بویایی دیجیتال با کمک بوسنج ها (olfactometers) و بینی های الکترونیکی عمل می کند.
جالب است بدانید که Digiscents (یک شرکت مستقر در کالیفرنیا)، دستگاه کوچکی به نام iSmell طراحی کرده است. iSmell دارای درایور مخصوصی بوده و می تواند از طریق پورت های خود (serial) به رایانه شخصی متصل شود. بخش سخت افزاری این فناوری رایحه را تولید می کند، در حالی که بخش نرم افزاری وظیفه تولید سیگنال های مخصوص برای بو های مشخص را بر عهده دارد. فناوری بویایی دیجیتال با رمزگذاری بوها کار می کند که مانند صداهای شنیداری در کامپیوتر دانلود می شوند. این فناوری همچنین به کاربران امکان تولید و شخصی سازی رایحه های خود را می دهد.
فناوری بویایی دیجیتال چگونه اختراع شد؟
بنیانگذاران این فناوری، دکستر اسمیت (Dexster Smith) و جوئل لوید بلنسن (Joel Lloyd Bellenson) متخصصینی در زمینه بیوانفورماتیک و ژنومیک بودند که کار خود را از مفهوم زیر شروع کردند:
“اگر ما بتوانیم ماهیت و اساس یک بوی طبیعی را پیدا کرده و پروفایلی بسازیم، می توانیم آن را دیجیتالی کرده و منتشر کنیم.”
آنها ایده ایجاد این آژانس را زمانی که در South Beach بودند مطرح کردند. در ادامه این دو دانشمند با استفاده از دانش پزشکی خود، رایحه های گیاهی رایج در South Beach از جمله گل ها، آب دریا و لوسیون ضدآفتاب را فهرست بندی و تحلیل نمودند.
دستگاه های سخت افزاری:
برای عملیاتی نمودن فناوری بویایی دیجیتال نیاز به سخت افزارهای خاصی است که نام برخی از آنها در زیر درج شده است:
تصویر(۱)
۱- سنتزگر بو (Smell Synthesizer)
سنتزگر بو دستگاهی است که برای تولید رایحه ها استفاده می شود. دستگاه هایی مشابه iSmell می توانند با استفاده از رایانه، بوهای مختلف را تولید کنند. انواع مختلفی از سنتز کننده های بو در بازار وجود دارند، اما برای کامپیوتر، دستگاه مخصوصی توسط صنعت Digiscents ساخته شده است.
۲- iSmell
iSmell یک دستگاه جانبی است که اندازه ای مشابه بلندگوی کامپیوتر دارد و از طریق پورت یا USB به کامپیوتر متصل می شود. این دستگاه از کارتریج های مصرفی استفاده می کند که پس از اتمام، مشابه کارتریج های چاپگرهای جوهرافشان، تعویض می شوند. دستگاه iSmell فایل دیجیتالی رایحه را خوانده و با استفاده از یک “پالت” شامل ۱۲۸ ماده شیمیایی که در کارتریج نگهداری می شوند، آن را ایجاد و سپس به کمک یک فن کوچک در هوا منتشر می کند.
۳- کارتریج (Cartridge)
کارتریج حاوی مواد شیمیایی است که می تواند شامل روغن های طبیعی یا رایحه های مصنوعی باشد. این مواد با ارسال یک سیگنال از کامپیوتر و از طریق گرما یا فشار اتمسفری فعال می شوند. در حال حاضر، هر کارتریج قادر به ذخیره سازی ۱۲۸ ماده شیمیایی است. در نوعی از چاپگرهای جوهرافشان، این روغن ها به عنوان هسته اصلی کارتریج ها به کار می روند. داخل دستگاه iSmell از کارتریج های فوق استفاده می شود.
۴- رایحه نگاری (Scentography)
فناوری بویایی دیجیتال امکان ترکیب رایحه ها با رسانه های دیجیتال سنتی مانند بازی های ویدیویی، DVD ها و وب سایت ها را فراهم می کند و روشی جدید برای ارائه تجربه های حسی در دنیای دیجیتال به شمار می رود. با امکان برقراری ارتباط از طریق بوها، رایحه نگاری جدیدی به وب سایت ها و سایر اشکال ارتباطات الکترونیکی اضافه شده است. توانایی دیجیتال سازی و پخش رایحه ها می تواند تحول بزرگی در نحوه تعامل بین فروشندگان و مشتریان ایجاد کند. این فناوری امکان ارسال ایمیل های معطر، راه اندازی کیوسک های الکترونیکی با قابلیت «ببین و بو کن»، تولید و تماشای فیلم های معطر و همچنین طراحی بازی ها و شبیه سازی های مجهز به رایحه های متنوع را فراهم می کند.
کاربردهای فناوری بویایی دیجیتال:
فناوری بویایی دیجیتال کاربردهای متعددی دارد، از جمله:
– ارسال ایمیل معطر
– تماشای DVD های معطر
– استفاده از بازی های ویدیویی معطر
– تست عطر از طریق وب سایت محصولات زیبایی
– استشمام مجموعه‌ای از قهوه های تازه دم موجود در فروشگاه آنلاین
تصویر(۲)
تاثیرات بوی دیجیتال در سایت های مختلف:
فناوری بویایی دیجیتال (Digital Scent) یک تکنولوژی نوظهور است که می تواند تجربه کاربران را در فضای دیجیتال متحول کند. این تکنولوژی با شبیه سازی رایحه ها، حس بویایی را به تجربه کاربری وب سایت ها اضافه می کند. برای مثال، در فروشگاه های اینترنتی که عطر، قهوه یا محصولات خوراکی می فروشند، کاربران می توانند قبل از خرید، بوی محصول را احساس کنند. این ویژگی نه تنها تصمیم گیری مشتری را راحت تر می کند، بلکه قادر است نرخ فروش را افزایش دهد و از بازگشت کالاهای غیر ضروری جلوگیری کند. همچنین در وب سایت های آشپزی و سفارش غذا، افزودن حس بویایی می تواند اشتهای کاربران را تحریک کند و آنها را بیشتر به خرید ترغیب نماید.
در حوزه گردشگری و رزرو هتل نیز فناوری بویایی دیجیتال می تواند یک ابزار قدرتمند برای بازاریابی باشد. تصور کنید هنگام بازدید از یک وب سایت رزرو هتل، بتوانید بوی ساحل، چوب جنگلی یا عطر گل های گرمسیری را تجربه کنید. این تجربه حس واقعی تری از مقصد به کاربران منتقل می کند و احتمال انتخاب آن مکان را افزایش می دهد. با این حال، چالش هایی مانند هزینه بالای پیاده سازی این تکنولوژی و نیاز به سخت افزارهای مخصوص برای دریافت بو وجود دارد.
تصویر(۳)
وسعت فناوری بویایی دیجیتال
بازار فناوری بوی دیجیتال به سه بخش تقسیم می شود: دستگاه های سخت افزاری، کاربردها و محصولات نهایی. رشد در میان این بخش ها به شما امکان می دهد تا قسمت های خاصی از رویکردهای بازار را تحلیل کرده و حوزه های کاربردی اصلی خود و تفاوت های بازارهای هدف را تعیین نمایید.
- بازار فناوری بوی دیجیتال بر اساس دستگاه های سخت افزاری به دو دسته تقسیم می شود: بینی الکترونیکی (E-nose) و مولد بو (Scent Synthesizer).
- بازار فناوری بوی دیجیتال به پنج بخش کاربردی تقسیم می شود: غذا و نوشیدنی، نظامی و دفاعی، پزشکی، بازاریابی، نظارت بر محیط زیست، سرگرمی و ….
- بازار فناوری بویایی دیجیتال بر اساس محصولات نهایی به دسته های زیر تقسیم می شود: تلفن های هوشمند، صفحه های نمایش بویایی، موسیقی و بازی های ویدیویی، آشکارسازهای مواد منفجره، محصولات کنترل کیفیت، محصولات تشخیص پزشکی و ….
وسعت بازار جهانی فناوری رایحه دیجیتال در سال ۲۰۲۰، حدود ۹۹۶.۶ میلیون دلار آمریکا بود. پیش بینی شده از سال ۲۰۲۱ تا ۲۰۳۰، این بازار با نرخ رشد سالانه (CAGR) معادل ۱۰٪، رشد خواهد کرد و تا سال ۲۰۳۰ به رقم دیجیتالی می رسد. البته بسیاری از شرکت های فناوری محور بر این باور هستند که بازار جهانی فناوری بو و رایحه تا سال ۲۰۳۰ به ۲۵۸۴.۹ میلیون دلار آمریکا برسد.
فناوری بویایی دیجیتال: تحولات بازار
فناوری بویایی دیجیتال توانسته است بازار رو به رشد امروزه را متحول نماید اما این بین چند دگرگونی و چالش مهم مشاهده می شود:
– توسعه نرم افزارها و پیشرفت در فناوری های بینی الکترونیکی
بینی های الکترونیکی به طیف گسترده ای از صنایع مختلف، خدمات ارائه کرده اند. این دستگاه ها با تشخیص تغییرات در ترکیب هوا، قادر هستند خطرات ناشی از بوی نامطبوع یا سایر گازهای خطرناک را شناسایی کنند. همچنین، تولیدکنندگان بر توسعه بینی های الکترونیکی قابل حمل مجهز به اینترنت اشیا با هزینه و مصرف انرژی پایین، تمرکز کرده اند.
– فاصله زمانی بین آزمایش های پیاپی در هنگام استفاده از بینی الکترونیکی (e-nose)
یکی از چالش های بویایی دیجیتال و مهم ترین عیب استفاده از بینی الکترونیکی (e-nose)، در نظر گرفتن وقفه زمانی بین آزمایش های متوالی است که باید حدود ۲ تا ۱۰ دقیقه باشد. در این بازه زمانی، سنسور باید با استفاده از یک عامل فعال ساز شست و شو داده شود. این فرآیند روی آرایه سنسور انجام می گیرد تا ترکیب بو از سطح و بخش عمده ماده فعال حسگر پاک شود.
تصویر(۴)
– استفاده از بینی الکترونیکی در حوزه های امنیتی و نظامی
عصر رایحه های دیجیتال تنها به تشخیص بیماری ها محدود نمی شود، بلکه در حوزه های امنیتی و نظامی نیز کاربردهای گسترده ای دارد. با افزایش تعداد انفجارهای بمب، نیاز به فناوری ای که بتواند به سرعت و دقت بالا مواد منفجره را شناسایی کند، بیش از پیش احساس می شود. به همین دلیل، فناوری بویایی دیجیتال که توسط پلیس و نیروهای نظامی مورد استفاده قرار می گیرد، می تواند برای تشخیص مواد منفجره در مناطق عمومی و همچنین میدان های جنگ به کار گرفته شود.
– غیرقابل پیش بینی بودن جریان هوا
عصر رایحه های دیجیتال تماماً درباره تولید و تشخیص انواع خاصی از بوها است. رایحه تولید شده ممکن است تحت تأثیر جریان هوا قرار گیرد که می تواند اثر واقعی آن را کاهش دهد. جریان هوا می تواند بوهای مختلف اطراف، به ویژه در مکان های عمومی، را با هم ترکیب کند. این غیرقابل پیش بینی بودن جریان هوا بر درک بو تأثیر می گذارد، مگر اینکه عامل در یک فضای بسته کنترل شود.
محدودیت ها
بیشتر برنامه های «عطر‌افزار» (Scent Ware) بسیار ساده عمل می کنند و توانایی بازتولید مدل های پیچیده مولکولی را در سطح پروتئین، که برای تولید عطرهای تجاری ضروری است، ندارند. در حالی که بوی پیتزا، پاپ کورن و پای سیب به عنوان بوهای پیش فرض در چندین مجموعه عطر‌افزار (Scent Ware) موجود است، اما بازتولید بوی برخی از غذاهای پیچیده تر که توزیع کنندگان بزرگ می خواهند، به سادگی ممکن نخواهد بود. فناوری بویایی دیجیتال هنوز به بلوغ نرسیده است و برای سفارشی سازی نتایج، به یک سرمایه گذاری عظیم نیاز خواهد داشت.
نتیجه گیری
رایحه قدرت عجیبی بر انسان ها دارد. می تواند حال و هوایی خاص مانند پیش آگاهی یا فضاسازی ایجاد کند. همچنین قادر است احساساتی مثل ترس یا عشق را شدت ببخشد. علاوه بر این، می تواند حس واقعیت مجازی و غرق شدن در تخیل را ایجاد کند. حس بویایی به شدت با حافظه و احساسات پیوند دارد و به همین دلیل، رایحه ابزاری قدرتمند برای تقویت ایده ها است.
فناوری بویایی دیجیتال در چندین زمینه مانند تلویزیون، تئاتر و وب مورد استفاده قرار می گیرد. بنابراین می توان نتیجه گرفت که بوی دیجیتال، جهان را متحول خواهد کرد و در همه جا مثل نامه های معطر، فیلم های معطر، آهنگ های معطر و … از آن استفاده خواهد شد.