روش های بهینه سازی نقشه سایت: اهمیت آن در سئو

قطعا شما هم به این نتیجه رسیده اید که آنچه دیروز به ‌عنوان بهترین روش در بحث سئو شناخته می ‌شد، امروز دیگر معتبر نیست و این موضوع خصوصا در مورد نقشه ‌های XML که تقریباً به ‌اندازه خود سئو مهم هستند، صدق می‌کند. بهینه سازی نقشه سایت به صورت مداوم و پیوسته دارای اهمیت بالایی است. مشکل اینجا است که جدا کردن توصیه‌ های ارزشمند از اطلاعات نادرست در انجمن‌ ها و شبکه ‌های اجتماعی پیرامون نحوه بهینه ‌سازی نقشه‌ های سایت XML زمان ‌بر می باشد.

بنابراین، در حالی که بیشتر سئوکاران اهمیت ارسال نقشه ‌های سایت به Google Search Console ،Bing Webmaster Tools و همچنین درج آنها درون فایل robots.txt را برای کشف سریع ‌تر محتوا، خزیدن مؤثرتر صفحات مرتبط با سئو و گزارشات ارزشمند ایندکس جهت شناسایی مشکلات سئو، می‌ دانند اما ممکن است جزئیات دقیق اجرای نقشه‌ های سایت برای بهبود عملکرد سئو نادیده گرفته شود. در ادامه این سردرگمی برطرف و به بررسی بهترین روش ‌های بهینه سازی نقشه سایت پرداخته خواهد شد.

در این مقاله، موارد زیر پوشش داده خواهند شد:

• نقشه سایت XML چیست؟
• نحوه ایجاد یک sitemap
• فرمت معتبر نقشه سایت XML
• انواع نقشه‌ های سایت
• بهینه سازی نقشه سایت XML
• چک ‌لیست بهترین روش ‌های ایجاد نقشه سایت XML

نقشه سایت XML چیست؟

نقشه سایت XML فایلی است که تمام URL‌ های وب‌ سایت شما را فهرست می‌کند. این فایل مانند یک نقشه راه عمل می نماید و به خزندگان پلتفرم ‌هایی مانند موتورهای جستجو و همچنین مدل‌های زبانی بزرگ (LLMs) اطلاع می‌ دهد که چه محتوایی در دسترس است و چگونه می ‌توان به آن دسترسی پیدا کرد.

تصویر(۱)

در مثال بالا اهمیت نقشه سایت در سئو نمایش داده شده زیرا هر موتور جستجو می‌ تواند با یک‌ بار مراجعه به فایل نقشه سایت XML، هر ۹ صفحه را پیدا نماید اما در خود وب‌ سایت، برای یافتن صفحه ۹ باید از پنج لینک داخلی عبور کند. این قابلیت نقشه‌های سایت XML جهت کمک به خزنده‌ها در ایندکس سریع ‌تر، خصوصا برای وب‌ سایت‌ هایی که شرایط زیر را دارند، بسیار مهم است:

• دارای هزاران صفحه یا معماری عمیق هستند.
• مرتباً صفحات جدید به آنها اضافه می شود.
• مرتباً محتوای صفحات موجود را تغییر می ‌دهند.
• از ضعف در لینک ‌سازی داخلی و صفحات orphan (صفحه ای که هیچ لینکی به آن اشاره نکند) رنج می ‌برند.
• فاقد پروفایل یا لینک خارجی قوی هستند.

در شرایطی که پلتفرم‌ های مختلف از نظر فنی بتوانند بدون نقشه سایت URL‌ های شما را پیدا کنند، با گنجاندن صفحات در یک نقشه سایت XML، نشان می ‌دهید که آنها را به ‌عنوان صفحات فرود باکیفیت در نظر می‌گیرید. هیچ تضمینی وجود ندارد که یک نقشه سایت XML باعث خزیدن سریع ‌تر صفحات شما شود اما ارسال آن قطعاً شانستان را افزایش می‌دهد. در نتیجه استفاده و بهینه سازی نقشه سایت دارای اهمیت بالایی است. 

نحوه ایجاد سایت مپ

دو روش برای ایجاد یک سایت مپ وجود دارد: 

سایت مپ ‌های استاتیک که باید به صورت دستی بروزرسانی شوند یا سایت مپ‌ های داینامیک که لحظه ‌ای یا از طریق یک کرون جاب منظم، آپدیت می‌ گردند.

سایت مپ‌ های استاتیک را می‌ توان به ‌سادگی با استفاده از ابزاری مانند Screaming Frog ایجاد کرد. در نظر داشته باشید که به ‌محض ایجاد یا حذف یک صفحه، سایت مپ شما قدیمی می ‌شود. اگر محتوای یک صفحه را تغییر دهید، سایت مپ به طور خودکار تگ lastmod را بروزرسانی نخواهد کرد و می بایست به صورت دستی و مداوم به بهینه سازی نقشه سایت خود بپردازید.

بنابراین بهتر است از ایجاد سایت مپ‌ های استاتیک اجتناب کنید؛ مگر اینکه علاقه ‌مند به ایجاد و آپلود دستی آنها پس از هر تغییر جزئی باشید. از سوی دیگر، سایت مپ ‌های داینامیک XML به طور خودکار توسط سرور شما آپدیت می‌ شوند تا تغییرات مربوط به وب‌ سایت را منعکس کنند.

برای ایجاد نقشه سایت XML داینامیک، می‌توانید یکی از روش‌های زیر را انتخاب کنید:

• با ارائه مشخصات دقیق، از توسعه‌ دهنده خود بخواهید یک اسکریپت سفارشی بنویسد.
• از یک ابزار تولید کننده نقشه سایت داینامیک استفاده کنید.
• یک افزونه را در سیستم مدیریت محتوای خود نصب نمایید (مثلاً افزونه Yoast برای وردپرس).

فرمت معتبر سایت مپ XML

تصویر(۲)

برای بهینه سازی نقشه سایت نیاز است تا فرمت صحیح آن آشنا شوید. نقشه سایت شما برای معرفی خود به پلتفرم‌ های indexing، سه مورد را نیاز دارد:

1. اعلان نسخه XML: مشخص می‌کند که فایل از نوع XML است تا پلتفرم‌ های indexing بتوانند آن را پردازش کنند.
2. رمزگذاری UTF-8: اطمینان حاصل می‌ کند که تمام کاراکترهای استفاده ‌شده قابل درک هستند.
3. مشخص کردن فضای نام (Namespace): تعیین می‌کند که نقشه سایت از چه قوانینی پیروی می‌نماید. بیشتر نقشه‌های سایت از فضای نام “http://www.sitemaps.org/schemas/sitemap/0.9” استفاده می ‌کنند که نشان می ‌دهد فایل مطابق با استانداردهای sitemaps.org است.

پس از این، برای هر صفحه یک کانتینر URL تعریف می ‌شود. در نقشه سایت XML استاندارد، تنها دو تگ ضروری برای URL شما وجود دارد:

• تگ Loc (یا Location): این تگ اجباری شامل نسخه اصلی و کانونی URL است و باید دقیقاً پروتکل سایت شما (http یا https) و استفاده یا عدم استفاده از www را منعکس کند.
• تگ Lastmod (یا Last Modified): این تگ اختیاری اما پیشنهادی، تاریخ و زمان انتشار یا آخرین تغییر معنادار صفحه را نشان می‌ دهد. این کار به پلتفرم‌ های indexing کمک می‌کند تا صفحات دارای محتوای جدید را شناسایی کرده و آنها را در اولویت خزش قرار دهند.

مستندات گوگل درباره نقشه ‌های سایت بیان می‌کند: 

“گوگل از مقدار `<lastmod>` استفاده می‌کند، با این شرط که دائما بروزرسانی شده و قابل‌ تایید باشد. مقدار `<lastmod>` باید تاریخ و زمان آخرین بروزرسانی های مهم صفحه را نشان دهد. به عنوان مثال، تغییر در محتوای اصلی، داده‌ های ساختار یافته یا لینک‌ های صفحه معمولاً تغییرات مهمی محسوب می‌ شوند اما بروزرسانی تاریخ کپی ‌رایت این‌ گونه نیست.”

مستندات بینگ نیز بر اهمیت تگ <lastmod> تأکید دارد:

“تگ <lastmod> برای نشان دادن آخرین زمان تغییر صفحات وب موجود در نقشه سایت استفاده می ‌شود. این اطلاعات به موتورهای جستجو کمک می‌ کند تا تعیین کنند که هر چند وقت یک ‌بار سایت شما را بخزند و تصمیم بگیرند که کدام صفحات را ایندکس کنند و کدام را نادیده بگیرند.”

اشتباهاتی مانند بروزرسانی مقدار <lastmod> هنگام تولید نقشه سایت به ‌جای زمان آخرین تغییر واقعی صفحه یا بدتر از آن، تلاش برای فریب خزنده‌ها با تغییر تاریخ بدون اعمال تغییرات معنادار، ممکن است موجب گردد که این سیگنال توسط موتورهای جستجو نادیده گرفته شود. از تگ Changefreq (تکرار تغییرات) یا Priority استفاده نکنید. این تگ‌ها زمانی برای تعیین میزان دفعات خزش استفاده می ‌شدند اما اکنون توسط موتورهای جستجو نادیده گرفته می ‌شوند.

انواع سایت مپ

انواع مختلفی از نقشه‌ های سایت وجود دارند اما در اینجا به مواردی پرداخته شده است که واقعاً به آنها نیاز دارید.

نقشه سایت XML برای ایندکس

یکی از انواع سایت مپ، نقشه سایت XML می باشد.

 نقشه ‌های سایت XML دارای چند محدودیت هستند:

• حداکثر ۵۰,۰۰۰  آدرس 
• حداکثر حجم فایل فشرده ‌نشده ۵۰ مگابایت است.

نقشه‌ های سایت را می‌توان با استفاده از gzip فشرده کرد تا در پهنای باند سرور صرفه‌ جویی شود اما پس از استخراج، نقشه سایت نباید از این محدودیت ‌ها تجاوز کند. هر زمان که این محدودیت ‌ها را پشت سر گذاشتید، باید URL ها را در چندین نقشه سایت XML تقسیم کنید. سپس این نقشه ‌های سایت را می‌توان در یک فایل شاخص نقشه سایت (sitemap-index.xml) ترکیب کرد. در واقع، این فایل یک نقشه سایت برای نقشه‌ های سایت است.

برای اطمینان از اینکه پلتفرم‌های indexing تمام فایل ‌های نقشه سایت شما را پیدا می‌ کنند:

• نقشه سایت شاخص خود را برای Google Search Console و Bing Webmaster Tools ارسال کنید.
• آدرس یا شاخص نقشه سایت را در فایل robots.txt مشخص نمایید تا موتورهای جستجو را مستقیما به آن هدایت کنید.

تصویر(۳)

نقشه سایت تصاویر

نقشه ‌های سایت تصاویر در ابتدا برای بهبود ایندکس محتوای تصویری با تگ ‌های اضافی طراحی شدند. اما در سئوی مدرن، بهترین روش استفاده از نشانه‌ گذاری JSON-LD با schema.org/ImageObject است زیرا اطلاعات بیشتری نسبت به نقشه سایت XML تصاویر ارائه می‌دهد. بنابراین، نیازی به نقشه سایت XML اختصاصی برای تصاویر نیست. کافی است فضای نام تصاویر را در نقشه سایت اصلی خود اضافه کرده و تگ ‌های تصویر را مستقیماً در کنار URL مرتبط وارد کنید.

تصویر(۴)

توجه: تصاویر ثبت شده در نقشه سایت، لازم نیست تحت همان دامنه شما باشند. می‌توانید از CDN استفاده کنید، به شرطی که در Google Search Console تایید شده باشد.

نقشه سایت ویدیوها

مشابه تصاویر، گوگل اعلام کرده است که تگ‌ های نقشه سایت ویدیو را می‌توان در نقشه سایت موجود اضافه کرد اما برخلاف تصاویر، جزئیات ویدیوها در نقشه سایت دارای تگ‌های بسیار متعددی هستند.

تصویر(۵)

اگر قصد دارید از این تگ ‌ها به طور گسترده استفاده نمایید، بهتر است یک نقشه سایت ویدیویی اختصاصی ایجاد کنید. افزودن این ویژگی ها باعث افزایش حجم فایل نقشه سایت خواهد شد و ممکن است باعث شود که از محدودیت ‌های حجمی نقشه سایت فراتر بروید. هر دو روش (درج در نقشه سایت اصلی یا ایجاد نقشه سایت اختصاصی ویدیو) به گوگل کمک می‌کنند تا محتوای ویدیویی شما را کشف، خزیده و ایندکس کند.

بینگ نیز از افزونه‌ های ویدیویی در نقشه سایت XML پشتیبانی می‌کند.

نقشه سایت Google News

نقشه ‌های سایت Google News فقط برای محتوای مقالاتی که در ۴۸ ساعت گذشته منتشر شده‌اند استفاده می‌شود. اگرچه می ‌توان تگ‌ های نقشه سایت Google News را در نقشه سایت اصلی گنجاند اما این کار توصیه نمی ‌شود. برخلاف نقشه سایت، تصاویر و ویدیوهایی که چندین موتور جستجو از آنها استفاده می‌ کنند، تنها گوگل از نقشه سایت Google News پشتیبانی می ‌کند.

تصویر(۶)

برخلاف برخی توصیه‌های اینترنتی، نقشه سایت Google News از URL تصاویر پشتیبانی نمی‌کند.

نقشه سایت HTML

نقشه ‌های سایت XML برای کمک به موتورهای جستجو طراحی شده ‌اند، در حالی که نقشه‌های سایت HTML به کاربران انسانی کمک می‌ کنند تا محتوای سایت را راحت ‌تر پیدا نمایند. اگر تجربه کاربری خوبی داشته باشید و لینک ‌سازی داخلی مناسبی انجام دهید، به نقشه سایت HTML نیاز نخواهید داشت.

میزان بازدید نقشه سایت HTML را در Google Analytics بررسی کنید. در اکثر موارد، میزان بازدید آن بسیار کم است. اگر این‌طور نیست، احتمالاً باید مسیرهای ناوبری سایت خود را بهبود ببخشید. نقشه ‌های سایت HTML معمولاً در فوتر سایت لینک می ‌شوند و از هر صفحه، اعتبار لینک دریافت می ‌کنند.

بهینه سازی نقشه سایت XML 

بهینه سازی نقشه سایت XML شامل ساختاردهی مناسب و تعیین اینکه چه URL هایی باید درج شوند، خواهد شد. نحوه بهبود سایت مپ بر میزان کارایی موتورهای جستجو در خزش (Crawling) سایت و نهایتا دیده شدن محتوای شما تأثیر می‌ گذارد. یک سایت مپ XML فهرستی از صفحاتی است که می‌ خواهید خزیده شوند و لزوماً شامل تمام صفحات وب ‌سایت شما نیست.

هر ربات با یک «سهمیه» مشخص برای تعداد صفحاتی که می ‌تواند کراول کند، وارد وب ‌سایت شما می ‌شود. سایت مپ XML نشان می ‌دهد شما  URL های درج‌ شده را مهم‌ تر از آنهایی می‌ دانید که در سایت مپ گنجانده نشده‌اند. برای بهینه سازی نقشه سایت، همچنین کمک به کراول هوشمندتر وب‌ سایت شما و بهره ‌مندی از مزایای ایندکس سریع‌تر (یا مجدد)، موارد زیر را در سایت مپ قرار ندهید:

• URL های ۳۰۱ (ریدایرکت‌ شده)
•  URL های ۴۰۴ یا ۴۱۰
• صفحات غیرکانونیکال (Non-Canonical URLs)
• صفحات با تگ  noindex
• صفحات مسدود شده در robots.txt
• صفحات صفحه ‌بندی‌شده (Paginated Pages)
• URL های دارای پارامتر که برای سئو بی‌اهمیت هستند.
• صفحات منابع که فقط از طریق فرم در دسترس‌اند (مثل PDF ها)
• صفحات خدماتی مانند صفحه ورود، حریم خصوصی، تماس با ما و…

برخی پیشنهاد می‌ کنند که صفحات ۳xx و ۴xx را به سایت مپ اضافه کنید تا سریع ‌تر از ایندکس خارج شوند اما مشابه دستکاری در تاریخ lastmod، چنین تلاش ‌هایی برای پردازش سریع ‌تر این صفحات ممکن است موجب نادیده گرفته شدن سایت مپ‌ ها به عنوان یک سیگنال توسط موتورهای جستجو شود و توانایی سایت شما برای خزش کارآمد محتوای ارزشمندتان را تضعیف کند. بنابراین بهینه سازی نقشه سایت نیاز به تلاش و دانش کافی در این زمینه دارد.

جمع بندی

بهینه سازی نقشه سایت یکی از عناصر کلیدی در بهبود سئو است که به موتورهای جستجو کمک می‌کند صفحات وب را سریع‌تر و بهتر شناسایی و ایندکس کنند. این نقشه، ساختاری منظم از لینک‌های داخلی ارائه می‌دهد که باعث بهبود دسترسی به صفحات، افزایش سرعت ایندکس شدن و بهینه‌سازی تجربه کاربری می‌شود. همچنین، در شناسایی صفحات مهم، بروزرسانی محتوا و مدیریت لینک‌های شکسته مؤثر است. استفاده از نقشه سایت XML برای موتورهای جستجو و نقشه سایت HTML برای کاربران، تأثیر مثبتی بر رتبه سایت دارد و یکی از بهترین روش‌ها برای بهبود سئوی فنی محسوب می‌شود.