خطای ۴۰۴ که با عنوان «HTTP 404 Not Found» نیز شناخته میشود، یکی از کدهای وضعیت HTTP است و زمانی از سوی وبسرور ارسال میگردد که منبع درخواستی قابل یافتن نباشد. به زبان ساده، این خطا نشان میدهد که وبسرور نتوانسته صفحه، فایل یا تصویری که کاربر بهدنبال آن است را پیدا کند. در واقع، وبسرور با این پیام اعلام میکند که «جستجو کردم اما چیزی که میخواهید را پیدا نکردم.»
هر زمان کاربر آدرس اینترنتی (URL) مشخصی را وارد کند یا روی لینکی کلیک نماید، مرورگر او درخواستی را به سرور میزبان صفحه ارسال میکند. اگر آن منبع دیگر روی سرور وجود نداشته باشد یا به هر دلیلی در دسترس نباشد، وبسرور با کد خطای ۴۰۴ پاسخ میدهد و مرورگر نیز پیام مربوطه را به کاربر نمایش خواهد داد.
این پیام با توجه به طراحی سایت ممکن است متفاوت باشد اما معمولاً عباراتی مانند «۴۰۴ Not Found»، «صفحه مورد نظر یافت نشد» یا «متاسفیم، صفحهای که بهدنبال آن هستید وجود ندارد» دیده میشود.
انواع مختلف خطای ۴۰۴
پیام خطای ۴۰۴ میتواند با توجه به طراحی وبسایت و نرمافزار سرور، اشکال مختلفی داشته باشد. نسخههای متفاوتی از این پیام وجود دارد که هر یک سرنخ کوچکی درباره دلیل وقوع خطا ارائه میدهند:
- ۴۰۴ Not Found: این نسخه، استاندارد و شناختهشدهترین شکل پیام خطای مذکور است که نشان میدهد صفحه یا منبع درخواستی در سرور یافت نمیشود.
- ۴۰۴ Page Not Found: برخی وبسایتها برای ایجاد تجربه کاربری بهتر، واژه «page» (صفحه) را به پیام خطا اضافه میکنند تا بهوضوح نشان دهند که محتوای ناموجود، یک صفحه وب است.
- Error 404: The requested URL was not found on this server: این نسخه طولانیتر از پیام خطا، اطلاعات بیشتری ارائه میدهد و مشخص میسازد که آدرس اینترنتی (URL) درخواست شده، در سرور موجود نیست.
- ۴۰۴ File or Directory Not Found: این نسخه بیان میکند که سرور قادر به یافتن فایل یا پوشه درخواست شده، نبوده است.
- HTTP 404: گرچه این عبارت ممکن است بهاندازه سایر نسخهها حاوی جزئیات نباشد اما معمولا برای طبقهبندی نوع خطا مورد استفاده قرار میگیرد.
تصویر(۱)
چه چیزی باعث پیام خطای HTTP 404 میشود؟
درک دلایل بروز پیغام خطای HTTP 404 برای صاحبان وبسایت و كاربران به یک اندازه اهمیت دارد. این خطا معمولاً نشاندهنده وجود مشکل در مسیر دسترسی به محتوا می باشد و شناسایی علل آن، نخستین گام جهت رفع خطا محسوب میشود. عوامل متعددی میتوانند باعث بازگشت کد وضعیت ۴۰۴ از سمت وبسرور شوند که در ادامه به مهمترین آنها اشاره می گردد:
۱. حذف یا جابجایی محتوا: شایعترین دلیل بروز خطای ۴۰۴، حذف شدن صفحه یا انتقال آن به آدرس جدید بدون تعریف ریدایرکت مناسب است. در این حالت، کاربر هنگام مراجعه به نشانی قبلی، با خطای «Not Found 404» مواجه میشود.
۲. خطاهای تایپی در آدرس اینترنتی (URL): خطاهای انسانی نقش چشمگیری در ایجاد خطای ۴۰۴ دارند. اشتباه وارد نمودن یک واژه، کاراکتر یا علامت در آدرس اینترنتی، میتواند باعث شود صفحه مقصد در دسترس قرار نگیرد.
۳. لینکهای شکسته (Broken Links): وبسایتها معمولاً به صفحات داخلی یا منابع خارجی لینک میدهند. اگر این منابع حذف شده باشند یا مسیر آنها تغییر کرده باشد، کاربران از طریق آن لینکها به صفحه ۴۰۴ هدایت خواهند شد.
۴. مشکلات مرتبط با وبسرور: در برخی موارد، اشکالات فنی مانند خاموش بودن وبسرور، پیکربندی نادرست یا فشار زیاد روی سرور میتواند مانع بارگذاری صفحات شود و در نتیجه باعث بازگشت خطای ۴۰۴ گردد.
۵. محدودیتهای دسترسی: برخی صفحات فقط در صورت ورود کاربر یا داشتن دسترسی خاص قابل مشاهده هستند. در صورتی که کاربر مجوز لازم را نداشته باشد، ممکن است با پیام خطای ۴۰۴ مواجه شود، حتی اگر صفحه وجود داشته باشد.
۶. محتوای زماندار و منقضیشده: صفحات مربوط به اطلاعیهها، رویدادها یا تخفیفات، پس از پایان مهلت مقرر ممکن است حذف یا غیرفعال گردند و همین موضوع باعث بروز خطای ۴۰۴ شود.
۷. عوامل خارجی: مشکلاتی خارج از کنترل مدیران سایت، مانند اختلال در شبکه، تغییر نام دامنه یا قطع دسترسی به سرور نیز میتوانند باعث شوند محتوای موردنظر در دسترس نباشد و خطای ۴۰۴ نمایش داده شود.
تأثیر خطاهای ۴۰۴
پیام خطای ۴۰۴ ممکن است در نگاه اول یک مشکل کوچک بهنظر برسد اما در واقع تأثیر قابلتوجهی بر کاربران و مدیران وبسایتها دارد:
کاربران: برای کاربران، مواجهه با خطای ۴۰۴ میتواند تجربهای ناخوشایند و آزاردهنده باشد. این خطا نهتنها روند مرور و دسترسی به اطلاعات را مختل میکند بلکه باعث سردرگمی و نارضایتی کاربر نیز میگردد. در نتیجه، احتمال ترک وبسایت افزایش مییابد. اگر این وضعیت دائما تکرار شود، اعتماد و اطمینان کاربران نسبت به وبسایت کاهش پیدا خواهد کرد.
تصویر(۲)
مالکان وبسایتها: برای مدیران و صاحبان وبسایت، خطاهای ۴۰۴ میتوانند از جنبههای مختلفی زیانبار باشند:
- از دست رفتن ترافیک و درآمد: مالکان وبسایتها، بهویژه آنهایی که در حوزه تجارت الکترونیکی یا محتوای دیجیتال فعالیت میکنند، ممکن است در اثر مواجهه کاربران با خطای ۴۰۴، ترافیک ارزشمند و درآمد خود را از دست بدهند. مشتریان احتمالی ممکن است سبد خرید خود را رها کرده یا بهطور کامل وبسایت را ترک کنند.
- تأثیر منفی بر سئو: تکرار خطاهای ۴۰۴ میتواند بر رتبه وبسایت در نتایج موتورهای جستجو تأثیر منفی داشته باشد. موتورهای جستجویی مانند گوگل، اولویت را به وبسایتهایی میدهند که تجربه کاربری مطلوبی ارائه میدهند. در مقابل، وبسایتهایی که دارای تعداد زیادی لینک شکسته و خطاهای مکرر هستند، از دید الگوریتمهای رتبهبندی، کیفیت پایینتری داشته و ممکن است با افت جایگاه یا حتی حذف از نتایج جستجو مواجه شوند.
- آسیب به اعتبار وبسایت: نمایش مکرر پیغامهای خطا میتواند به اعتبار وبسایت آسیب وارد کند. کاربران ممکن است چنین سایتی را نامطمئن یا قدیمی تلقی کرده و اعتماد خود را نسبت به آن از دست بدهند.
- فرصتهای از دسترفته: خطای ۴۰۴ ممکن است منجر به از دست رفتن فرصتهای کلیدی شود. هنگامیکه کاربران بهدنبال محتوای خاص یا محصولات مشخصی هستند، مواجهه با پیام خطا ممکن است آنها را از تکمیل فرآیند خرید یا اقدام موردنظر بازدارد.
چگونه باید خطاهای ۴۰۴ را در وبسایت خود پیدا کنید؟
یافتن خطاهای ۴۰۴ در یک وبسایت، برای حفظ تجربه کاربری مناسب و محافظت از عملکرد سئو امری ضروری است. خوشبختانه ابزارها و روشهای مختلفی برای شناسایی این لینکهای شکسته وجود دارد که حتی برای افراد مبتدی نیز نسبتاً ساده هستند.
یکی از بهترین ابزارهایی که میتوان استفاده کرد، Google Search Console است. این ابزار رایگان بوده و فهرستی از آدرسهای اینترنتی که در سایت شما خطای ۴۰۴ برمیگردانند را نمایش میدهد. پس از تأیید مالکیت وبسایت، به بخش «Pages» در زیرمجموعه «Indexing» مراجعه کنید تا مشکلات گزارششده از سوی گوگل را بررسی نمایید.
همچنین میتوان از خزندههای آنلاین مانند Screaming Frog یا Ahrefs استفاده کرد. این ابزارها کل سایت شما را اسکن کرده و هرگونه لینک شکسته یا صفحه مفقود را علامتگذاری میکنند. بسیاری از این ابزارها نسخه رایگان برای وبسایتهای کوچک ارائه میدهند.
همچنین میتوانید از طریق سرویس میزبانی یا سیستم مدیریت محتوای خود، یک گزارش اختصاصی برای خطاهای ۴۰۴ تهیه کنید. این گزارشها بهصورت لحظهای ثبت میشوند و اطلاعات دقیقی درباره منابع ناموجود ارائه میدهند؛ اطلاعاتی که میتواند در شناسایی و رفع سریع مشکلات بسیار مؤثر باشد.
با بررسی مستمر و رفع این خطاها، نهتنها تجربه کاربری بهتری فراهم میشود بلکه اعتبار وبسایت نزد موتورهای جستجو نیز افزایش خواهد یافت.
تصویر(۳)
رفع خطای ۴۰۴ Not Found
در ادامه، راهکارهای مؤثری جهت رفع خطای ۴۰۴ برای کاربران و مدیران وبسایت ها ارائه میشود:
برای کاربران:
- بررسی وجود اشتباه تایپی: اگر شما کاربری هستید که با این خطا مواجه شدهاید، نشانی اینترنتی (URL) وارد شده را دوباره بررسی کرده و از نبود اشتباه تایپی یا نگارشی اطمینان حاصل کنید. یک خطای ساده در تایپ ممکن است منشا مشکل باشد.
- بارگذاری مجدد صفحه: گاهی اوقات، خطای ۴۰۴ ممکن است ناشی از اختلالات موقتی باشد. صفحه را مجدداً بارگذاری (Refresh) کنید و بررسی نمایید.
- استفاده از موتورهای جستجو: اگر نمیتوانید صفحه مشخصی را در یک وبسایت پیدا کنید، از موتورهای جستجو برای یافتن آن کمک بگیرید. نام وبسایت را همراه با کلمات کلیدی مربوط به محتوای موردنظر وارد کنید.
- بررسی ناوبری سایت: به فهرستهای ناوبری، دستهبندیها یا نقشه سایت مراجعه کنید. این بخشها میتوانند در صورت جابجایی یا تغییر نام محتوا، شما را به مقصد موردنظر هدایت کنند.
- تماس با پشتیبانی وبسایت: اگر مشکل همچنان ادامه دارد و مطمئن هستید که خطا ناشی از اشتباه تایپی نیست، با پشتیبانی یا خدمات مشتری وبسایت تماس بگیرید. آنها میتوانند برای یافتن محتوا، شما را راهنمایی کنند.
برای مدیران وبسایت:
- بررسی لینکهای شکسته: مدیران وبسایت باید بهصورت منظم لینکهای موجود در سایت خود را بررسی و ارزیابی کنند. بدین منظور، ابزارهای آنلاین متعددی در دسترس هستند که میتوانند در شناسایی لینکهای شکسته و تسهیل فرآیند اصلاح آنها، بسیار مؤثر واقع شوند.
- تنظیم ریدایرکت ۳۰۱ (۳۰۱ Redirect): زمانی که صفحهای را جابجا یا تغییر نام میدهید، حتماً ریدایرکت ۳۰۱ را تنظیم کنید. با این کار به سرور و موتورهای جستجو اطلاع میدهید که محتوا به آدرس جدیدی منتقل شده است.
- ایجاد صفحه خطای ۴۰۴ سفارشی: یک صفحه خطای ۴۰۴ سفارشی طراحی کنید که پیام دوستانهای به کاربران نمایش داده و گزینههایی برای بازگشت به محتوای اصلی سایت در اختیار آنها قرار دهد.
- بررسی سلامت وبسایت: بهطور منظم سلامت کلی وبسایت خود را بررسی کرده و مشکلات پیکربندی سرور را بهموقع رفع کنید. این بخش شامل بررسی انقضای گواهینامههای SSL، خطاهای سروری و سایر عواملی می باشد که ممکن است منجر به ایجاد خطا شوند.
- استفاده از ابزارهای مدیریت وب (Webmaster Tools): از ابزارهای مدیریت وب ارائهشده توسط موتورهای جستجو مانند گوگل استفاده کنید. این ابزارها هشدارهایی درباره لینکهای شکسته و دیگر مشکلات منتهی به پیغامهای خطا، در اختیارتان قرار میدهند.
- آزمایش در مرورگرها و دستگاههای مختلف: اطمینان حاصل کنید که خطاهای ۴۰۴ تنها به یک مرورگر یا دستگاه خاص محدود نباشند. عملکرد وبسایت را در پلتفرمهای مختلف آزمایش کنید تا مشکلات احتمالی را شناسایی نمایید.
تصویر(۴)
مقایسه HTTP 404 و Soft 404
خطای HTTP 404 زمانی رخ میدهد که وبسرور قادر به یافتن صفحه یا منبع درخواستی نباشد و در پاسخ، کد وضعیت «۴۰۴ Not Found» را بازمیگرداند. این خطا پیامی صریح برای کاربران و موتورهای جستجو است مبنی بر اینکه محتوای موردنظر در دسترس نیست. چنین وضعیتی ممکن است به دلایلی مانند حذف محتوا، وجود لینکهای شکسته یا وارد کردن آدرس اینترنتی (URL) نادرست ایجاد شود. موتورهای جستجو، خطاهای واقعی ۴۰۴ را شناسایی کرده و از ایندکس کردن این صفحات خودداری میکنند؛ در نتیجه، این صفحات بهمرور از نتایج جستجو حذف میشوند.
در مقابل، خطای Soft 404 (یا ۴۰۴ نرم) زمانی رخ میدهد که یک صفحه، بهجای ارسال کد وضعیت مناسب، کد «۲۰۰ OK» را بازمیگرداند؛ در حالیکه محتوای مفیدی درون آن وجود ندارد یا عملاً صفحه حذف شده است. برای مثال، زمانیکه پیامی با مضمون «صفحه مورد نظر یافت نشد» نمایش داده میشود اما در پاسخ HTTP، کد موفقیتآمیز ۲۰۰ برمی گرداند، موتورهای جستجو نمیتوانند این صفحه را بهعنوان یک خطای واقعی شناسایی کنند.
این خطاها مشکلساز هستند زیرا خزندگان موتورهای جستجو را دچار گمراهی میکنند، تجربه کاربری نامطلوبی ایجاد کرده و موجب اتلاف بودجه خزش (Crawl Budget) میشوند.
برای رفع این مشکل، باید اطمینان حاصل شود که صفحات حذفشده یا ناموجود، بهدرستی کد وضعیت ۴۰۴ یا ۴۱۰ را بازگردانند. همچنین در صورتی که محتوای صفحه به مکان جدیدی منتقل شده است، استفاده از ریدایرکت ۳۰۱ (۳۰۱ Redirect) به مقصد مرتبط، اقدامی مؤثر برای حفظ سئو و بهبود تجربه کاربری خواهد بود.
نتیجهگیری
اگرچه خطای ۴۰۴ ممکن است آزاردهنده باشد اما در فضای دیجیتال، مشکلی رایج بهشمار میرود. این خطا میتواند به دلایل مختلفی از جمله اشتباهات تایپی ساده تا مشکلات پیچیده پیکربندی سرور ایجاد شود. با این حال، درک بهتر دلایل بروز خطاها و اتخاذ رویکردی پیشگیرانه برای رفع آنها، میتواند تأثیر منفی آنها را به حداقل برساند. در نهایت، با رسیدگی مستمر و دقیق به خطای HTTP 404 Not Found، میتوان جهت ایجاد وب سایتی پایدار، قابلاعتماد و کاربرپسند کمک کرد.