بسیاری از افراد اسم وب‌سایت GitHub را شنیده اند اما سایت گیت هاب چیست؟ گیت هاب (GitHub) یک بستر آنلاین برای همکاری همزمان روی پروژه ها است که بیشتر برای توسعه کد استفاده می شود اما کاربرد آن صرفا به برنامه نویسی محدود نیست. تیم ها می توانند به کمک گیت هاب روی تولید محتوا، طراحی صفحات وب و حتی انجام کارهای پژوهشی با یکدیگر کار کنند.
در مراحل توسعه، گیت هاب ابزاری بسیار کاربردی برای نوشتن کد، ویرایش محتوا یا دنبال کردن تغییرات دارد. یکی از مهم ترین مزیت های آن، امکان پیگیری دقیق و ساده تغییرات و نسخه های مختلف پروژه ها است. این ویژگی ها باعث شده که افراد زیادی از گیت هاب استفاده نمایند. در ادامه این مقاله با گیت هاب و ویژگی های آن بیشتر آشنا خواهید شد.
تصویر(۱)
کاربرد گیت هاب چیست؟
گیت هاب این امکان را فراهم می کند که فایل ها یا کدهای خود را ایجاد، ذخیره، ویرایش و ترکیب (ادغام) کرده و به صورت گروهی روی آنها کار کنید. هر عضوی از تیم می تواند به مخزن گیت هاب (همانند یک پوشه برای نگهداری فایل ها است) دسترسی داشته باشد و آخرین نسخه پروژه را در لحظه ببیند. سپس می تواند تغییراتی اعمال نماید که سایر اعضا نیز آن را مشاهده می کنند.
یکی دیگر از امکانات گیت هاب این است که کاربران می توانند از همدیگر درخواست تغییر داشته باشند و درباره اصلاحات یا نسخه های مختلف پروژه، در همان پلتفرم گفتگو کنند. به همین دلیل، گیت هاب یک محیط اجتماعی برای کدنویسی محسوب می شود زیرا افراد را از مکان ها و زمان های مختلف دور یکدیگر جمع می کند تا بتوانند کدها را به صورت هماهنگ و مشارکتی توسعه دهند. به همین دلیل آشنایی با این سایت و مشاهده آموزش گیت هاب برای تیم ها مفید و دارای اهمیت است.
Git چیست؟
Git یک سیستم کنترل نسخه است که در گیت هاب استفاده می شود. این ابزار، متن باز (open-source) و کاملاً رایگان است و برای پروژه های کوچک یا بزرگ کاربرد دارد. Git تغییراتی را که در یک پروژه اعمال می کنید، مرحله به مرحله ثبت و مدیریت می کند. در واقع Git پشت صحنه گیت هاب است؛ یعنی گیت کار مدیریت نسخه ها را انجام می دهد و گیت هاب بستری می باشد که می توان این نسخه ها را در آن به اشتراک گذاشت و گروهی روی آنها کار کرد.
یکی از ویژگی های خوب گیت هاب این است که می توانید از امکانات Git استفاده کنید، بدون اینکه لازم باشد با دستورات خط فرمان آن آشنا شوید.
Git چطور کار می کند؟
برای شروع کار با Git باید یک مخزن (repository) بسازید. این مخزن همانند یک فضای مرکزی است که تمام فایل های مرتبط با پروژه در آن قرار می گیرند. زمانی که روی این فایل ها کار می کنید، Git تغییرات را دنبال می کند.
اگر چند فایل را ویرایش کنید، Git آنها را در یک مرحله میانی به نام staging area قرار می دهد. بعد از اینکه تغییرات را کامل کردید، مثلاً یک ویژگی جدید اضافه نمودید یا خطاهای برنامه را رفع نمودید، می توانید با یک دستور commit، آن تغییرات را ثبت کنید. Git این نسخه جدید را ذخیره می کند تا در صورت نیاز بتوانید به نسخه قبلی برگردید. این بدان معنا است که اگر تغییری باعث بروز مشکل شد، همیشه امکان بازگشت به حالت قبلی وجود دارد.
چه کسانی از گیت هاب استفاده می کنند؟
گیت هاب ابزاری پرکاربرد برای توسعه دهندگان نرم افزار است. آنها با کمک این پلتفرم می توانند به صورت گروهی روی یک پروژه کار کنند، بدون اینکه کارهای تکراری انجام دهند یا کدهای یکدیگر را ناخواسته خراب نمایند. همچنین گیت هاب به برنامه نویسان این آزادی را می دهد که قابلیت های جدید را امتحان کنند. اگر تغییری خوب نبود، به سادگی می توانند پروژه را به نسخه قبلی برگردانند.
البته استفاده از گیت هاب فقط مخصوص برنامه نویسان نیست. افراد زیادی از حوزه‌های مختلف آن را استفاده می کنند، مانند:
-
پژوهشگران علمی
-
تولیدکنندگان محتوای وب
-
برنامه نویسان کامپیوتر
-
مهندسان نرم افزار
-
دانشجویان
چرا کنترل نسخه (Version Control) مهم است؟
کنترل نسخه نقشی کلیدی در پروژه های گروهی دارد. این ابزار باعث می شود تا همکاری با سایرین شفاف، قابل پیگیری و بازتولید باشد. وقتی همه تغییرات مرحله به مرحله ثبت شوند، اعضای تیم می توانند با خیال راحت ایده های جدید را امتحان نمایند، چون اگر نتیجه تغییرات مطلوب نبود، همیشه امکان بازگشت به نسخه قبلی وجود دارد.
کنترل نسخه (یا کنترل منبع/ویرایش)، مدیریت کد را در طول فرایند توسعه ساده تر و منظم تر می کند. اعضای تیم می توانند به صورت همزمان روی بخش های مختلف کار کنند و در عین حال مطمئن باشند که فقط یک مرجع اصلی برای کد وجود دارد. اگر تغییراتی با هم تداخل داشته باشند، Git این اختلافات را به وضوح نشان می دهد تا راحت تر حل شوند. از همه مهم تر، هیچ کس نمی تواند به پروژه آسیب دائمی بزند، چون همیشه امکان بررسی و بازگرداندن تغییرات وجود دارد.
دلایل محبوبیت گیت هاب چیست؟
تصویر(۲)
گیت هاب ادعا می کند که حدود ۱۰۰ میلیون توسعه دهنده و ۴ میلیون سازمان از آن استفاده می کنند اما چه چیزی باعث شده گیت هاب تا این اندازه مورد توجه قرار گیرد؟ دلایل زیر نقش کلیدی دارند:
۱. سادگی در استفاده
حتی با یک حساب رایگان، می توانید به حدود ۳۰ میلیون مخزن عمومی دسترسی داشته باشید. گیت هاب نه فقط برای برنامه نویسان بلکه افرادی که دانش فنی زیادی ندارند نیز مفید است زیرا امکان همکاری نامحدود را در محیطی با کنترل نسخه فراهم می کند. شروع کار در گیت هاب ساده است. وقتی فایل هایتان را داخل آن قرار دادید، می توانید آنها را با دیگران به اشتراک بگذارید.
۲. دسترسی به کدهای متن باز (Open-source)
یکی از مزیت های بزرگ گیت هاب این است که می توانید از کدهای عمومی دیگران استفاده کنید. این کار می تواند سرعت توسعه پروژه ها را بالا ببرد یا به شما ایده‌های جدید بدهد. علاوه بر این، گیت هاب امکان خودکارسازی برخی از کارهای تکراری مانند تست واحد (unit testing) را فراهم می کند که به کیفیت کدها کمک خواهد کرد.
۳. مستندات قوی و پشتیبانی گسترده
محبوبیت بالای گیت هاب باعث شده که منابع آموزشی و مستندات فراوانی برای آن وجود داشته باشد. به راحتی می توانید پاسخ سوالات ساده و مباحث پیچیده را در اینترنت یا انجمن های گیت هاب پیدا کنید.
۴. تسهیل همکاری تیمی
گیت هاب با امکاناتی مانند کنترل نسخه، تاریخچه کامل تغییرات و امکان کار همزمان چندین نفر روی یک پروژه، همکاری تیمی را بسیار ساده تر می کند. شما می توانید توضیحاتی برای تغییرات خود بنویسید تا سایر اعضا دقیقاً بدانند کدام بخش و چرا تغییر کرده است. در واقع، گیت هاب ترکیبی از سه ویژگی کلیدی سادگی، قدرت و مشارکت پذیری است. همین موضوع، آن را به انتخاب اول بسیاری از تیم های نرم افزاری، محققان و علاقه مندان فناوری تبدیل کرده است.
پیشنهاد می شود برای بررسی و مقایسه پلتفرم GitLab و GitHub مقاله زیر را مطالعه نمایید:
بررسی و مقایسه پلتفرم GitLab و GitHub
جمع بندی
در این مقاله تلاش شد تا به سوال “گیت هاب چیست” پاسخ داده شود. گیت هاب فراتر از یک پلتفرم مدیریت کد بوده و محیطی پویا برای همکاری، یادگیری و نوآوری فراهم کرده است. چه یک توسعه دهنده حرفه ای، محقق، تولیدکننده محتوا یا دانشجویی تازه کار در دنیای برنامه نویسی باشید، گیت هاب ابزارهایی در اختیار شما قرار می دهد که پروژه هایتان را منظم تر و ایمن تر پیش ببرید.
قابلیت هایی مانند کنترل نسخه، مخازن عمومی، مستندات گسترده و امکان همکاری همزمان چندین نفر، موجب شده تا گیت هاب به یکی از ارکان مهم در دنیای توسعه نرم افزار تبدیل شود. در دنیایی که همکاری از راه دور و پروژه های متن باز هر روز اهمیت بیشتری پیدا می کنند، گیت هاب نه تنها یک ابزار بلکه فرهنگ است. فرهنگ گیت هاب، اشتراک گذاری، یادگیری مستمر و رشد جمعی می باشد.