صفحه‌بندی در سئو، روشی برای تقسیم محتوا درون چند صفحه مختلف است تا هم سرعت سایت بیشتر شود و هم کاربران راحت‌تر بتوانند در میان فهرست‌های طولانی محصولات، پست‌های وبلاگ یا نتایج جستجو، کلیک کنند و پیش بروند.
صفحات محصول آمازون را در نظر بگیرید. به جای اینکه ۱۰,۰۰۰ دستگاه قهوه‌ساز در یک صفحه نمایش داده شود، توسط صفحه‌بندی، این فهرست به بخش‌های کوچک‌تر تقسیم شده، به طوری که هر صفحه فقط تعداد محدودی آیتم داشته باشد.
تصویر(۱)
سایت‌هایی که بیشترین سود را از صفحه‌بندی می‌برند شامل این موارد هستند:
- فروشگاه‌های اینترنتی با کاتالوگ بزرگی از محصولات
- وب‌سایت‌های خبری با آرشیو گسترده مقالات
- انجمن‌ها با تعداد زیاد موضوعات گفتگو
- صفحات دسته‌بندی وبلاگ با پست‌های متعدد
- گالری‌های عکس با تصاویر فراوان
صفحه‌بندی به این دلیل ایجاد می شود که بارگذاری هزاران آیتم در یک صفحه دو مشکل اساسی ایجاد می‌کند:
- سرعت پایین بارگذاری صفحه که باعث نارضایتی کاربران می‌شود و به رتبه‌بندی آسیب می‌زند.
- تجربه کاربری ضعیف به دلیل اسکرول بی‌پایان در میان محتوای نامنظم.
وقتی صفحه‌بندی به درستی پیاده‌سازی شود، به موتورهای جستجو کمک می‌کند تا ارتباط بین صفحات را درک کنند و همچنین یافتن محتوای موردنظر برای کاربران آسان‌تر شود.
آیا صفحه‌بندی در سئو تاثیر مثبت دارد؟
زمانی که صفحه‌بندی در سئو به درستی پیاده‌سازی شود، می تواند تاثیر مثبت داشته باشد. موتورهای جستجویی مانند گوگل صفحه‌بندی را به عنوان یکی از روش‌های سازماندهی مجموعه‌های بزرگ محتوا و بهبود تجربه کاربری توصیه می‌کنند.
دلایلی که صفحه‌بندی در سئو می‌تواند موثر باشد شامل موارد زیر است:
- بهبود سرعت بارگذاری صفحه: تقسیم مجموعه‌های بزرگ محتوا، زمان بارگذاری را کاهش می‌دهد. به عنوان مثال، یک صفحه با ۱,۰۰۰ محصول احتمالاً خیلی کندتر از صفحه‌ای با ۲۰ محصول بارگذاری خواهد شد.
- معماری شفاف سایت: صفحه‌بندی، ساختاری منطقی برای محتوا ایجاد می‌کند. این موضوع به موتورهای جستجو کمک می‌کند تا رابطه بین صفحات یک بخش را بهتر درک کنند.
- لینک‌سازی داخلی بهتر: صفحات صفحه‌بندی‌شده به یکدیگر لینک می‌دهند. این موضوع می‌تواند باعث انتقال اعتبار لینک (Link Equity) از یک صفحه به صفحه دیگر شود و ساختار لینک‌سازی داخلی را تقویت کند.
اما صفحه‌بندی در سئو تنها زمانی مفید خواهد بود که بهترین شیوه‌های صفحه‌بندی گوگل رعایت شوند.
بهترین شیوه‌های سئو برای پیاده‌سازی صفحه‌بندی
در ادامه، برترین روش‌ها و نکات کلیدی مرور می‌شوند که در صورت تصمیم به استفاده از صفحه‌بندی (Pagination) در وب‌سایت خود، باید مورد توجه قرار دهید:
۱. هر صفحه باید Canonical مختص به خودش را داشته باشد
هر صفحه در توالی صفحه‌بندی باید شامل یک تگ canonical (قطعه کد HTML که به موتورهای جستجو می‌گوید کدام نسخه از صفحه ترجیح داده می‌شود) باشد که به خودش اشاره کند تا مشخص شود صفحه منحصربه‌فرد است.
نمونه Canonical خودارجاع:
برای صفحه اول:
<link rel="canonical" href="https://example.com/shop/" />
برای صفحه دوم:
<link rel="canonical" href="https://example.com/shop/?page=2" />
برای صفحه سوم:
<link rel="canonical" href="https://example.com/shop/?page=3" />
و به همین ترتیب برای هر صفحه در توالی صفحه‌بندی استفاده می شود.
تصویر(۲)
همچنین خودارجاعی (Self-canonicalization) به موتورهای جستجو کمک می‌کند تا ساختار سایت را بهتر درک کنند و از بروز مشکلات محتوای تکراری جلوگیری شود. برای بررسی سریع اینکه آیا تگ‌های canonical به درستی پیاده‌سازی شده‌اند یا خیر، می‌توان از ابزار Site Audit در Semrush استفاده کرد.
تصویر(۳)
۲. استفاده از URL های واضح و توصیفی
استفاده از URLهایی که واضح و توصیفی باشند، باعث می‌شود صفحات دارای صفحه‌بندی هم توسط موتورهای جستجو و هم کاربران راحت‌تر درک شوند. URL باید به وضوح نشان دهد که صفحه‌بندی وجود دارد و از یک الگوی منطقی و ثابت پیروی کند. دو ساختار پیشنهادی و متناسب با سئو برای URL های صفحه‌بندی، به صورت زیر است:
ساختار پارامتری:
- example.com/products?page=2
- example.com/products?page=3
ساختار پوشه‌ای:
- example.com/products/page/2
- example.com/products/page/3
از این اشتباهات رایج در URL ها خودداری نمایید:
- استفاده از رشته‌های تصادفی مانند ( /products/p2x9401)
- پرش در شماره‌گذاری (/products/page2 و بعد /products/page4)
- ترکیب چند فرمت (/products?page=2 و /products/page-3)
بهتر است ساختار مشخصی انتخاب شود و در کل سایت به طور یکسان استفاده گردد.
گوگل توصیه می‌کند از پارامترهای کوئری استفاده شود، چون ردیابی آنها در Google Search Console راحت‌تر است اما اگر هر دو روش به‌طور صحیح پیاده‌سازی شوند، مناسب خواهند بود.
۳. اجتناب از Fragment Identifier در URL
Fragment Identifier بخشی از URL است که بعد از علامت # می‌آید و معمولاً به این شکل است:
https://example.com/category/#page1
موتورهای جستجو معمولاً این بخش را نادیده می‌گیرند.
به جای آن، باید از پارامترهای کوئری استفاده شود. پارامترهای کوئری عناصری هستند که بعد از علامت سوال به URL اضافه می‌شوند. این روش باعث می‌شود موتورهای جستجو راحت‌تر محتوای صفحه‌بندی‌شده را خزش کنند. مانند نمونه زیر:
https://example.com/blog/?page=2
تصویر(۴)
۴. عدم بهینه‌سازی صفحات دارای صفحه‌بندی
عدم بهینه‌سازی صفحات دارای صفحه‌بندی، یعنی حذف کردن المان‌های سنتی سئو از صفحه دوم به بعد، طوری که فقط صفحه اول روی کلمات کلیدی اصلی هدف‌گذاری کرده و در نتایج جستجو رتبه بگیرد.
باید صفحه اول را به چشم صفحه اصلی برای کسب رتبه در نظر گرفت. تمام صفحات دیگر فقط برای کمک به کاربران جهت تعامل با محتوا وجود دارند.
از صفحه دوم به بعد، باید تمرکز روی کاربردپذیری باشد و کسب رتبه چندان اهمیت ندارد.
برای بهینه‌سازی نکردن تمام صفحات به جز صفحه اصلی، نکات زیر باید رعایت شود:
- استفاده از تگ های عنوان و توضیحات متای ساده و بدون بهینه‌سازی
- نوشتن تیتر H1 عمومی و غیرتوصیفی
- استفاده حداقلی از کلمات کلیدی برای عدم رقابت با صفحه اصلی
این روش باعث می‌شود صفحات دارای صفحه‌بندی به جای رقابت با یکدیگر، در خدمت صفحه اول باشند.
۵. از Noindex کردن صفحات دارای صفحه‌بندی خودداری شود
تگ Noindex به موتورهای جستجویی مانند گوگل می‌گوید که یک صفحه خاص ایندکس نشود و در نتایج جستجو ظاهر نگردد اما Noindex می‌تواند به صفحه‌بندی آسیب بزند، زیرا:
- ارزش لینک بین صفحات منتقل نمی‌شود.
- ممکن است موتورهای جستجو نتوانند محتوای جدید را از طریق لینک‌های صفحه‌بندی پیدا کنند.
- خزندگان ممکن است کل صفحات مهم را نادیده بگیرند.
به جای Noindex باید از روش‌ها زیر استفاده شود:
- تگ Canonical خودارجاع در هر صفحه
- لینک‌های ناوبری شفاف بین صفحات
- ساختار URL درست
- عدم بهینه سازی المان‌های سئوی (De-optimized)
موتورهای جستجو باید بتوانند تمام صفحات موجود در توالی صفحه‌بندی را خزش و پردازش کنند. انسداد آنها با Noindex ممکن است باعث شود ساختار کامل سایت و محتوای مهم آن درک نگردد.
جایگزین‌های صفحه‌بندی
صفحه‌بندی تنها راه سازماندهی مجموعه‌های بزرگ محتوا نیست بلکه ممکن است حتی بسته به ساختار سایت و اهداف تجربه کاربری، برخی جایگزین‌ها عملکرد بهتری داشته باشند.
سه جایگزین اصلی برای صفحه‌بندی وجود دارد:
اسکرول بی‌نهایت
وقتی کاربران به انتهای صفحه می‌رسند، محتوای جدید به‌طور خودکار بارگذاری می‌شود و بدون نیاز به لینک‌های صفحه‌بندی، تجربه‌ای روان ایجاد می‌کند.
مواردی که اسکرول بی‌نهایت بهتر از صفحه‌بندی عمل می‌کند عبارتند از:
- فید شبکه‌های اجتماعی که کاربران می‌خواهند بدون توقف مرور کنند.
- وب‌سایت‌های خبری با محتوای دائما به‌روز
- وب‌سایت‌های موبایل‌محوری که کلیک روی لینک‌های صفحه‌بندی در آن سخت است
دکمه نمایش بیشتر
این دکمه به کاربر امکان می‌دهد تا با کلیک روی آن محتوای بیشتری را در همان صفحه مشاهده نماید.
مواردی که دکمه “نمایش بیشتر” بهتر از صفحه‌بندی عمل می‌کند عبارتند از:
- صفحات دسته‌بندی بزرگ در فروشگاه‌های اینترنتی
- صفحات نتایج جستجو که کاربران می‌خواهند روی بارگذاری محتوا کنترل داشته باشند.
- سایت‌هایی که می‌خواهند تعامل کاربر با بخش‌های خاص محتوا را ردیابی کنند.
نمایش همه
کل مجموعه محتوا به جای اینکه در چند صفحه تقسیم شود، درون یک صفحه نمایش داده خواهد شد.
مواردی که “نمایش همه” بهتر از صفحه‌بندی عمل می‌کند عبارتند از:
- صفحات FAQ، جایی که کاربران نیاز دارند تمام محتوا را مشاهده کنند.
- صفحات مستندات (Documentation) که برای جستجوی تمام متن آن مفید است.
- محتوای قابل پرینت که نیاز است تا به صورت کامل دیده شود.
ابزارهای یافتن و رفع مشکلات صفحه‌بندی در سئو
ابزار مناسب، موجب سهولت در یافتن و رفع مشکلات صفحه‌بندی خواهد شد. چند مورد از بهترین گزینه‌ها در ادامه ذکر شده اند:
Google Search Console
Google Search Console یا GSC اطلاعات ارزشمندی درباره نحوه خزش و ایندکس صفحات دارای صفحه‌بندی، ارائه می‌دهد.
GSC قابلیت های زیر را برای بررسی جزئیات صفحه‌بندی در سئو فراهم می کند:
- بررسی اینکه آیا گوگل URL های دارای صفحه‌بندی را ایندکس کرده یا خیر
- امکان بررسی آمار خزش تا مشخص شود صفحه‌بندی بودجه خزش را بیش از حد مصرف نکرده باشد.
- یافتن مشکلات سازگاری با موبایل در صفحات دارای صفحه‌بندی
با استفاده از قابلیت “URL Inspection” می‌توان وضعیت URL یک صفحه خاص را بررسی کرد.
تصویر(۵)
تصویر(۶)
سپس در تب “Experience” و بخش “Core Web Vitals”، گزارشی با نام “Mobile” وجود دارد که مشکلات مرتبط با موبایل را نمایش می‌دهد.
تصویر(۷)
Google Analytics
Google Analytics 4 یا GA4 نشان می‌دهد که بازدیدکنندگان چگونه با محتوای دارای صفحه‌بندی، تعامل دارند.
با GA4 می‌توان:
- مسیر حرکت کاربران بین صفحات را ردیابی کرد.
- میانگین زمان تعامل کاربران در صفحات را مشاهده نمود.
- مشخص کرد کاربران از کدام بخش سایت خارج می‌شوند.
- و بسیاری از موارد دیگر
برای شروع کافی است به بخش “Engagement > Pages and screens” مراجعه نموده و سپس شناسه مربوط به صفحات دارای صفحه‌بندی را در نوار جستجو وارد کنید.
تصویر(۸)
در این بخش اطلاعاتی درباره صفحات دارای صفحه‌بندی نمایش داده می‌شود؛ مانند اینکه کدام صفحات بیشترین بازدید را دارند و کاربران چه مدت زمانی را در آنها سپری می‌کنند.
از این داده‌ها می‌توان برای ارزیابی کارایی صفحات دارای صفحه‌بندی استفاده کرد. به عنوان مثال مقایسه میانگین زمان تعامل (مدتی که سایت در مرورگر کاربر فعال بوده) بین صفحات مختلف می‌تواند مفید باشد.
تصویر(۹)
به دنبال ناهنجاری‌ها باشید و سعی کنید متوجه شوید چرا کاربران روی برخی صفحات زمان بیشتری را نسبت به سایر صفحات سپری کرده اند.
Log File Analyzer
Log File Analyzer این امکان را فراهم می کند که فایل‌های لاگ سرور را تحلیل نمایید. این فایل‌ها داده‌های خامی درباره نحوه تعامل موتورهای جستجو با سایت ارائه می‌دهند (از جمله صفحات دارای صفحه‌بندی).
تحلیل فایل‌های لاگ می‌تواند در موارد زیر به صفحه‌بندی در سئو کمک کنند:
- بررسی اینکه موتورهای جستجو بیشتر روی کدام صفحات دارای صفحه‌بندی خزش انجام می‌دهند.
- فعالیت غیرضروری خزندگان روی صفحات کم‌اهمیت شناسایی گردد.
- کدهای وضعیت HTTP هر صفحه بررسی شود.
برای شروع باید یک نسخه از فایل لاگ سایت دریافت گردد. فایل‌های لاگ روی وب‌سرور ذخیره می‌شوند؛ بنابراین برای اینکه بتوان یک کپی از آنها را دانلود کرد دسترسی به سرور لازم است.
رایج‌ترین روش دسترسی به سرور، استفاده از یک کلاینت FTP رایگان مانند FileZilla است. سپس باید از Log File Analyzer استفاده شود. کافی است فایل در ابزار بارگذاری شده و روی “Start Log File Analyzer” کلیک نمایید.
تصویر(۱۰)
سپس نموداری نمایش داده می‌شود که فعالیت Googlebot شامل تعداد درخواست‌های روزانه، کدهای وضعیت و انواع فایل درخواستی را نشان می‌دهد.
تصویر(۱۱)
با اسکرول به پایین، جدولی شامل اطلاعات صفحات و پوشه‌های خاص نمایش داده می‌شود.
تصویر(۱۲)
با مرتب‌سازی جدول بر اساس “Crawl Frequency” مشخص می‌شود گوگل بودجه خزش را چگونه بین صفحات تقسیم می‌کند.
تصویر(۱۳)
جمع بندی: بهره‌برداری از مزایای سئوی صفحه‌بندی
پیاده سازی صحیح صفحه‌بندی می‌تواند اهداف سئو را تقویت نماید زیرا هم به کاربران و هم موتورهای جستجو کمک می‌کند به راحتی محتوا را یافته و استفاده کنند.
صفحه‌بندی در سئو نقش مهمی جهت بهبود تجربه کاربری و حفظ رتبه سایت دارد. توسط ساختار صحیح برای URL ها، برچسب‌های canonical و …، می‌توان از محتوای تکراری جلوگیری کرد و ارتباط صفحات را برای گوگل مشخص نمود. هدف اصلی، هدایت کاربر و موتور جستجو به محتوای اصلی با کمترین پیچیدگی و بیشترین کارایی است.