تفاوت دارک وب و دیپ وب: بررسی ۵ نکته کلیدی

دارک وب

دیپ وب

زیرمجموعه‌ای از دیپ وب است و توسط خزنده‌های وب ایندکس نمی‌شود.

دامنه‌ای بسیار وسیع‌تر دارد و شامل تمام بخش‌هایی از اینترنت است که توسط موتورهای جستجو مانند Google، Yahoo، Bing و DuckDuckGo قابل ایندکس شدن نیستند.

برای دسترسی به آن، نرم‌افزارهای ویژه‌ای مانند مرورگر Tor نیاز است.

برخلاف دارک وب، برای دسترسی به آن نرم‌افزار خاصی نیاز نیست و با یک مرورگر معمولی قابل مشاهده است.

روی دارک‌نت‌ها (شبکه‌های پوششی که بر بستر اینترنت عادی قرار دارند) میزبانی می‌شود.

شامل وب‌سایت‌های پولی، خدمات اشتراکی مانند Netflix، پایگاه‌های داده خصوصی، صندوق‌های ایمیل و سایر محتواهای غیرقابل ایندکس است.

مرورگر Tor به کاربران امکان می‌دهد تا فعالیت‌های آنلاین خود را ناشناس کنند و از خدمات مخفی آن برای مشاهده وب‌سایت‌هایی با دامنه .onion استفاده نمایند.

اکثر وب‌سایت‌های موجود در دیپ وب به صورت عمدی ربات‌های موتورهای جستجو را برای جلوگیری از ایندکس شدن مسدود می‌کنند.

میزبانی وب‌سایت‌ها در دارک وب از طریق Tor آسان است. این مرورگر به میزبان ها و کاربران اجازه می‌دهد هویت خود و حتی مکان سرورها را پنهان نمایند.

محتوای دیپ وب معمولاً شامل داده‌های خصوصی و محافظت‌شده می باشد که برای حفظ حریم خصوصی کاربران پنهان شده است. مانند ایمیل‌ها، مکالمات چت، اطلاعات بانکی، پست‌های خصوصی در شبکه‌های اجتماعی و سوابق پزشکی الکترونیکی.

یکی از تفاوت دارک وب و دیپ وب، مجاز بودن یا نبودن آن ها است. بیشتر محتواهای موجود در دارک وب، غیرقانونی یا محدودشده هستند.

برخلاف دارک وب، دیپ وب صرفاً جهت حفظ حریم خصوصی و امنیت داده‌ها پنهان است، نه به دلایل غیرقانونی. امنیت در دیپ وب بالاتر است.

به دلیل نقص‌های امنیتی در Tor و پیکربندی نادرست سرورها، امکان شناسایی و ردیابی برخی از وب‌سایت‌ها و کاربران دارک وب وجود دارد.

برخی از بخش‌های دیپ وب نیز ممکن است شامل محتوای غیرقانونی مانند رسانه‌های سرقت شده باشند که بدون نیاز به مرورگرهای خاص، قابل دسترسی هستند.

دارک وب

دیپ وب

زیرمجموعه‌ای از دیپ وب محسوب می‌شود.

بخش وسیع‌تری از اینترنت را شامل می‌گردد.

به دلیل ماهیت مخفی و غیرمتمرکز خود، اندازه واقعی آن قابل تخمین دقیق نیست.

به دلیل ماهیت عمومی‌تر آن، برآورد اندازه‌اش آسان‌تر است.

برخی کارشناسان تخمین می‌زنند که دارک وب تنها ۵٪ از کل محتوای اینترنت را تشکیل می‌دهد.

بیش از ۲۰۰,۰۰۰ وب‌سایت در دیپ وب وجود دارد.

حجم داده‌های میزبانی‌شده در دارک وب نسبت به دیپ وب بسیار کمتر می باشد.

حجم داده‌های عمومی در دیپ وب ۴۰۰ تا ۵۰۰ برابر بیشتر از وب سطحی است.

میزان اطلاعات ذخیره‌شده در دارک وب به طور دقیق مشخص نیست.

دیپ وب تقریباً ۷,۵۰۰ ترابایت داده را میزبانی می‌کند، درحالی‌که وب سطحی تنها حدود ۱۹ ترابایت داده دارد.

تعداد فایل های موجود در دارک وب نامشخص می باشد.

تقریباً ۵۵۰ میلیارد فایل در دیپ وب ذخیره شده است.

دارک وب معمولاً مخاطبان خاصی دارد و ترافیک آن نسبت به دیپ وب کمتر می باشد.

میانگین ترافیک ماهانه دیپ وب ۵۰٪ بیشتر از وب سطحی است.

دارک وب

دیپ وب

کاربران نمی‌توانند تصادفا به دارک وب دسترسی پیدا کنند. حتی اگر یک حمله سایبری صورت گیرد، به ندرت از دارک وب آغاز می‌شود.

هیچ فیلتر یا مانعی بین کاربران و دیپ وب وجود ندارد. هر کاربری که دستگاهی متصل به اینترنت و مجموعه‌ای از مشخصات ورود صحیح را داشته باشد، می‌تواند به سایت‌های دیپ وب، دسترسی پیدا کند.

دسترسی به دارک وب عمداً محدود شده است و نیاز به ابزارهای خاصی مانند مرورگر Tor یا شبکه I2P دارد.

اکثر کاربران اینترنت تقریباً هر بار که آنلاین می‌شوند، مستقیما به دیپ وب دسترسی پیدا می‌کنند.

Tor (Onion Routing) ابزاری است که دسترسی به دارک وب را برای کاربران معمولی ساده می‌کند. این مرورگر وب به کاربران اجازه می‌دهد تا URL های با پسوند .onion را مشاهده کنند.

از صفحه ورود به سیستم خدمات اینترنتی تا صندوق‌های ایمیل و حتی پروفایل‌های رسانه‌های اجتماعی، تمامی این‌ها بخشی از دیپ وب هستند.

پروژه Tor که در اوایل هزاره جدید توسط آزمایشگاه تحقیقات نیروی دریایی ایالات متحده ایجاد شد، ابتدا برای مقابله با چالش‌های حریم خصوصی اینترنت طراحی شده بود.

بسیاری از صفحات دیپ وب حاوی داده‌های شخصی ارزشمند برای مجرمان سایبری هستند که باید از افشای آنها جلوگیری شود.

استفاده از Tor برای دسترسی به دارک وب نسبتاً آسان است و مشابه استفاده از مرورگرهای وب معمولی مانند Firefox یا Google Chrome می باشد.

داده‌ها در دیپ وب معمولاً توسط نام‌کاربری و رمز عبور محافظت می‌شوند.

Tor ارتباط مستقیمی بین دستگاه کاربر و اینترنت برقرار نمی‌کند بلکه داده‌ها را از طریق رابط‌های رمزنگاری‌شده و گره‌های تصادفی، عبور می‌دهد. این روش اتصال، به کاربران اجازه خواهد داد تا با ریسک کمتری در دارک وب فعالیت کنند.

برخی از داده‌ها در دیپ وب ممکن است برای مجرمان سایبری ارزشمند باشند و از این رو لازم است برای محافظت حریم خصوصی و مقابله با فروش آنها در دارک وب اقدامات امنیتی اتخاذ شود.

دارک وب

دیپ وب

هدف اصلی دارک وب فراهم کردن حالت ناشناس برای صاحبان وب‌سایت‌ها و بازدیدکنندگان می باشد.

کاربردهای اصلی دیپ وب شامل شبکه‌های داخلی (Intranets) و خدمات اشتراکی است که نیاز به دسترسی خاص دارند.

هویت ناشناس، صرفا جهت فعالیت‌های غیرقانونی استفاده نمی‌شود. برای مثال، مخالفان سیاسی در کشورهای دیکتاتوری می‌توانند جهت ارتباطات خود از دارک وب استفاده کنند.

شبکه‌های داخلی که توسط شرکت‌ها و مؤسسات آموزشی برای ارتباطات داخلی و مستندسازی استفاده می‌شود، قابل دسترسی برای عموم نیستند و نیاز مشخصات خاص دارند.

همچنین، افشاگرها (Whistleblowers) می‌توانند اطلاعات محرمانه را از طریق وب‌سایت‌هایی مانند ویکی‌لیکس در دارک وب فاش کنند. استفاده از دارک وب احتمال شناسایی آنها را کاهش می‌دهد.

خدمات مبتنی بر اشتراک، مانند نرم‌افزار به عنوان سرویس (SaaS)، برای دسترسی نیاز به پرداخت دارد و موتورهای جستجو نمی‌توانند این محتوا را فهرست کنند.

فیس‌بوک نیز به عنوان یک سرویس پنهان Tor قابل دسترسی است و به کاربران در کشورهایی که دسترسی قانونی به این پلتفرم ندارند، اجازه می‌دهد به طور ایمن وارد سایت شوند.

سایت‌های پولی و خدمات استریمینگ نیز در دیپ وب هستند و موتورهای جستجو نمی‌توانند آنها را ایندکس کنند.

این ناشناس ماندن، معایبی نیز دارد. افراد می‌توانند وب‌سایت‌هایی برای فروش کالاهای غیرقانونی مانند کارت‌های اعتباری سرقت شده، اسناد جعلی، سلاح‌ها و مواد مخدر راه‌اندازی کنند.

حتی خدمات آنلاین رایگان که به عموم دسترسی دارند، مانند بانکداری آنلاین و ایمیل، جزء دیپ وب محسوب می‌شوند زیرا موتورهای جستجو نمی‌توانند داده‌های این پلتفرم‌ها را ایندکس کنند.

پرداخت برای این خدمات معمولاً با استفاده از ارزهای دیجیتالی مانند بیت‌کوین انجام می‌شود.

در سایت‌های بانکی، مشاهده صورت‌حساب‌ها نیاز به اطلاعات ورود دارد.

دارک وب

دیپ وب

دارک وب به طور مداوم در حال تکامل است و بازارها و انجمن‌های جدیدی برای فعالیت‌های غیرقانونی به طور مکرر ظاهر می‌شوند.

دیپ وب به طور کلی امن و کاربرپسند می باشد. دسترسی به وب‌سایت‌ها در آن یک فرآیند ایمن و روتین است.

سازمان‌ها در معرض خطر سرقت داده‌ها توسط هکرها و مجرمان سایبری قرار دارند. داده‌های سرقت شده اغلب در دارک وب به فروش می‌رسند که انگیزه‌ای برای هکرها به وجود می‌آورد تا به سازمان‌هایی با داده‌های حساس مشتری (مانند موسسات مالی) حمله کنند.

با وجود اینکه وب‌سایت‌های موجود در دیپ وب قانونی هستند، رعایت اصول امنیتی برای جلوگیری از مشکلات مهم ضروری است.

این داده‌های غیرقانونی می‌توانند به هکرها این امکان را بدهند که به داده‌های محرمانه دسترسی پیدا نمایند، از شماره‌های کارت اعتباری سرقت‌شده استفاده کنند و حتی زیرساخت‌های دورکاری یک شرکت را از بین ببرند.

پروفایل‌های کاربری در دیپ وب شامل داده‌های شخصی ارزشمندی هستند که برای مجرمان سایبری جذاب می باشند. استفاده از رمزهای عبور قوی و منحصر به فرد برای هر حساب کاربری، اهمیت دارد.

بی‌توجهی به امنیت دارک وب می‌تواند آسیب‌های جبران‌ناپذیری ایجاد کند و موجب ضرر مالی شدیدی شود.

استفاده از ابزارهای مدیریت رمز عبور می‌تواند در این زمینه مفید باشد.

با نظارت بر دارک وب، تیم‌های امنیتی می‌توانند اطلاعاتی جمع آوری کنند که به آنها کمک می‌کند تا از تهدیدات پیش‌رو باخبر شوند. برای مثال، دانستن اینکه داده‌های یک سازمان فاش شده است می‌تواند به تحلیلگران امنیتی کمک کند تا مشخصات ورود مربوطه را تغییر دهند و سیستم‌های خود را قبل از حمله امن کنند.

رعایت اصول حفاظتی پایه، می‌تواند از بروز مشکلات امنیتی در هنگام دسترسی به دیپ وب جلوگیری کند. برای مثال، استفاده از یک شبکه عمومی بدون حفاظت جهت پرداخت قبوض، می‌تواند منجر به سرقت اطلاعات پرداختی شما توسط مجرمان سایبری شود.

علاوه بر این، نظارت بر تبادل‌نظرها در انجمن‌های دارک وب، به پرسنل امنیتی این امکان را می‌دهد تا اطلاعات مربوط به تهدیدات را جمع‌آوری کنند که به آنها فرصت می‌دهد تا درک بهتری از عملیات دشمنان پیچیده به دست آورده و از تهدیدات در حال ظهور آگاه شوند.

کاربران باید از خطرات فیشینگ آگاه باشند. زیرا ممکن است  ناخواسته اطلاعات شخصی حساس خود را به اشتراک بگذارند.

استفاده از پلتفرم‌های افشای اطلاعات تهدیدآمیز، به سازمان‌ها این امکان را می‌دهد که از خود در برابر حملات دفاع کنند.

در نهایت، امنیت دیپ وب بیشتر به اصول امنیتی متداول و معمول بستگی دارد، در حالی که دسترسی به دارک وب با خطرات امنیتی و قانونی زیاد، نیازمند دقت ویژه است.