در بهینه‌سازی برای موتور جستجو (SEO)، کلمات کلیدی متا عباراتی هستند که درون یک تگ HTML قرار می‌گیرند و هدف از آنها، بهبود جایگاه صفحه در نتایج جستجو برای آن کلمات است. در سئو مدرن و به‌ویژه در بهینه‌سازی درون‌صفحه (On Page SEO)، روش‌های مؤثرتری برای استفاده از کلمات کلیدی وجود دارد. برای مشخص‌کردن این مورد، از ویژگی “name=”keywords در تگ <meta> استفاده می‌شود، مانند نمونه زیر:
<meta name="keywords" content="keyword one, keyword two, keyword three">
این تگ که با عنوان “تگ متای کلمات کلیدی” (meta keywords tag) شناخته می‌شود، در بخش <head> کدهای HTML درج می‌گردد و در کنار سایر تگ‌های متا قرار می‌گیرد. کلمات کلیدی متا گاهی با اصطلاحاتی مانند “metadata keywords” یا “meta tag keywords” نیز شناخته می‌شوند.
چرا نباید از کلمات کلیدی متا استفاده کرد؟
استفاده از کلمات کلیدی متا توصیه نمی‌شود زیرا در موتورهای جستجوی اصلی مانند گوگل و بینگ، هیچ تأثیر مثبتی روی رتبه‌بندی ندارند. حتی در الگوریتم سایر موتورهای جستجو نیز تأثیر آنها بسیار کم یا تقریباً صفر است. در سئوی مدرن، موتورهای جستجو اهمیت بیشتری به سئوی معنایی (Semantic SEO) و محتوای باکیفیت می‌دهند و تگ‌های متای سنتی را تا حد زیادی نادیده می‌گیرند.
دلایل این موضوع چیست؟
امروزه موتورهای جستجو با بهره‌گیری از الگوریتم‌های پیشرفته، توانایی درک محتوای صفحات وب را به‌صورت هوشمند دارند و دیگر برای رتبه‌بندی، به کلمات کلیدی متا متکی نیستند. در گذشته، این تگ‌ها به‌طور گسترده برای فریب یا دستکاری نتایج جستجو مورد سوءاستفاده قرار می‌گرفتند. همین سوءاستفاده‌ها موجب شد تا بسیاری از موتورهای جستجو ارزش این نوع metadata را کاهش دهند یا به‌طور کامل آن را نادیده بگیرند.
حتی ممکن است استفاده از کلمات کلیدی متا به سئوی شما آسیب برساند:
- موتورهای جستجویی مانند بینگ ممکن است پر کردن بیش‌ازحد (keyword stuffing) این تگ‌ها را به‌عنوان اسپم تلقی کنند.
- رقبای شما به‌راحتی می‌توانند کلمات کلیدی متای شما را مشاهده کرده و از استراتژی کلمه کلیدی شما مطلع شوند.
- افزودن و مدیریت کلمات کلیدی متا، زمان‌بر است و این زمان می‌تواند صرف فعالیت‌های مؤثرتری در حوزه سئو شود.
تصویر(۱)
کدام موتورهای جستجو از کلمات کلیدی متا استفاده می‌کنند؟
در ادامه، خلاصه‌ای از نحوه برخورد موتورهای جستجوی محبوب با تگ کلمات کلیدی متا ارائه شده است:
|
موتور جستجو |
رویکرد نسبت به کلمات کلیدی متا |
|
Google (گوگل) |
پشتیبانی نمی‌شود. |
|
Bing (بینگ) |
به‌عنوان سیگنال رتبه‌بندی استفاده نمی‌شود. استفاده زیاد از تگ‌های کلمه کلیدی متا ممکن است به‌عنوان نشانه اسپم تلقی گردد. |
|
Yahoo (یاهو) |
به‌عنوان سیگنال بسیار ضعیف برای رتبه‌بندی استفاده می‌شود. |
|
Yandex (یاندکس) |
به‌عنوان سیگنال بسیار ضعیف برای رتبه‌بندی استفاده می‌شود. |
|
Baidu (بایدو) |
به‌احتمال زیاد پشتیبانی نمی‌شود. |
|
Naver (ناور) |
به‌احتمال زیاد پشتیبانی نمی‌شود. |
جدول(۱)
همان‌طور که مشاهده می‌شود، استفاده از تگ کلمات کلیدی متا تأثیر قابل‌توجهی ندارد و بهتر است تمرکز بر استراتژی کلمات کلیدی و سایر بخش‌های بهینه‌سازی درون‌صفحه (On Page SEO) باشد. با توجه به اینکه بیشتر موتورهای جستجوی معتبر یا از تگ کلمات کلیدی متا استفاده نمی‌کنند یا آن را سیگنال بسیار ضعیفی در نظر می‌گیرند، به‌کار بردن این تگ تأثیر محسوسی در سئو ندارد و حتی ممکن است اثر منفی نیز داشته باشد.
کلمات کلیدی متا فراتر از سئو
کلمات کلیدی متا کاربردهایی فراتر از سئو نیز دارند زیرا برخی سامانه‌ها می‌توانند از این نوع جزئیات برای تفسیر دقیق‌تر محتوای صفحه استفاده کنند.
برای مثال، ممکن است موتور جستجوی داخلی یک وب‌سایت از کلمات کلیدی متا جهت تطبیق بهتر نتایج بهره ببرد. همچنین، برخی شبکه‌های تبلیغاتی ممکن است از این اطلاعات برای نمایش تبلیغات مرتبط استفاده کنند. حتی برای این نوع کاربردها نیز توصیه می‌شود از به‌کار بردن تگ کلمات کلیدی متا خودداری شود زیرا سامانه‌های جایگزین برچسب‌گذاری (alternative tagging systems) معمولاً عملکرد دقیق‌تر و بهتری دارند و در عین حال، ریسک کمتری برای سئو خواهند داشت.
بهینه‌سازی استفاده از کلمات کلیدی برای سئو
تگ کلمات کلیدی متا نه‌تنها دیگر تأثیری در بهینه‌سازی ندارد بلکه در بسیاری موارد ممکن است به سئو آسیب برساند. در مقابل، راهکارهای مؤثرتری برای استفاده هدفمند از کلمات کلیدی وجود دارد که می‌توانند تأثیر مثبت و واقعی روی رتبه‌بندی صفحات داشته باشند.
کلمات کلیدی زمانی مؤثر واقع می‌شوند که به‌درستی و طبیعی در بخش‌های کلیدی صفحه ظاهر شوند، از جمله:
- تگ عنوان صفحه (Title Tag): عنوان اصلی HTML صفحه که معمولاً در نتایج جستجو نمایش داده می‌شود.
- تگ‌های تیتر (Heading Tags): ساختارهای HTML مانند <h1> تا <h6> که برای دسته‌بندی محتوا با عنوان‌ها و زیرعنوان‌ها به کار می روند.
- محتوای اصلی (Body Content): متن اصلی و پاراگراف‌های موجود در صفحه که باید به‌صورت معنادار و طبیعی شامل کلمات کلیدی باشند.
- متن جایگزین تصاویر (Alt Text): توضیحاتی که برای تصاویر نوشته می‌شود و علاوه بر کمک به سئو، جهت بهبود دسترس‌پذیری نیز کمک می‌کند.
- متن لنگر (Anchor Text): عباراتی که در لینک‌ها به‌کار می‌روند و به کاربران و موتورهای جستجو درباره محتوای مقصد اطلاع می‌دهند.
برای بررسی دقیق نحوه استفاده از کلمات کلیدی در این بخش‌ها، ابزارهایی مانند On Page SEO Checker از شرکت Semrush می‌توانند اطلاعات کاربردی و پیشنهاداتی جهت بهینه‌سازی ارائه دهند.
تصویر(۲)
این ابزار بررسی می‌کند که آیا کلمات کلیدی در بخش‌های کلیدی صفحه به‌درستی استفاده شده‌اند یا خیر و در صورتی که میزان استفاده از آنها زیاد باشد، هشدارهای لازم را نمایش می‌دهد. علاوه بر تحلیل جایگاه کلمات کلیدی، ابزار مذکور پیشنهاداتی برای بهبود محتوای صفحه ارائه می‌دهد؛ برای مثال، ممکن است توصیه کند که تمرکز بیشتری روی «ایجاد محتوای آموزنده‌تر» صورت گیرد.
علاوه بر موقعیت‌یابی کلمات کلیدی، این ابزار ایده‌هایی برای بهینه‌سازی محتوا نیز ارائه می‌دهد، از جمله پیشنهاداتی مانند:
- بخش های ویژه صفحه نتایج جستجو (SERP Features)
- سئوی معنایی (Semantic SEO)
- بک‌لینک‌ها (Backlinks)
- مشکلات فنی سئو
و بسیاری حوزه‌های دیگر که می‌توانند در بهینه‌سازی جامع و اصولی صفحه نقش مؤثری ایفا کنند.
جمع‌بندی
با اینکه تگ کلمات کلیدی متا در گذشته یکی از اجزای اصلی بهینه‌سازی برای موتورهای جستجو محسوب می‌شد اما امروزه نقش آن تا حد زیادی کم رنگ شده است. بیشتر موتورهای جستجوی مطرح یا این تگ را کاملاً نادیده می‌گیرند یا تأثیر آن را در رتبه‌بندی بسیار ناچیز می‌دانند. الگوریتم‌های پیشرفته کنونی، به‌خوبی می توانند محتوای صفحات را بدون تکیه بر این نوع اطلاعات، تحلیل و تفسیر کنند. افزون بر این، استفاده نادرست یا افراطی از تگ کلمات کلیدی متا نه‌تنها سودی ندارد بلکه باعث کاهش اعتبار سایت و ایجاد ریسک در استراتژی کلمات کلیدی می گردد.
بنابراین پیشنهاد می‌شود تمرکز اصلی روی به‌کارگیری اصولی و هدفمند کلمات کلیدی در بخش‌هایی مانند عنوان صفحه، تیترها، بخش اصلی محتوا، متن جایگزین تصاویر و انکرتکست‌ها (Anchor texts) باشد. این رویکرد، پایه و اساس بهینه‌سازی درون‌صفحه (On Page SEO) و سئوی معنایی (Semantic SEO) محسوب می‌شود.