اگر شخصی‌ترین گفتگوهای کاربران افشا شود چه خواهد شد؟ دقیقاً همین اتفاق در حملهٔ سایبری Salt Typhoon به وقوع پیوست؛ حمله‌ای که شرکت‌های بزرگ مخابراتی ایالات متحده را در معرض تهدید جدی قرار داد.
ابعاد این نفوذ بی‌سابقه بود. هکرها به داده‌های حساسی نظیر گزارش تماس‌ها، فراداده‌ها (metadata) و حتی تعاملات با مقامات سیاسی کلیدی دسترسی پیدا کردند. این حمله صرفاً یک نقص مرتبط با فناوری نبود؛ بلکه تهدیدی مستقیم برای حریم خصوصی و امنیت ملی آمریکا به شمار می‌رفت.
حملهٔ سایبری Salt Typhoon یادآور تلخی بود از اینکه خطرات در حوزهٔ امنیت سایبری هیچ‌گاه تا این اندازه جدی نبوده‌اند. این حمله زنگ خطری برای تمامی سازمان‌های جهان به شمار می رود تا اقدامات امنیتی خود را تقویت کرده، نظارت پیش گرانه را به‌کار گیرند و زیرساخت‌هایی مقاوم برای حفاظت از داده‌های حساس ایجاد نمایند.
حملهٔ Salt Typhoon چیست؟
کارزار سایبری «Salt Typhoon» که به عوامل مرتبط با دولت چین نسبت داده می‌شود، در ژوئیهٔ ۲۰۲۴ شماری از شرکت‌های بزرگ مخابراتی ایالات متحده مانند AT&T، Verizon و T-Mobile را هدف قرار داد. مهاجمان با سوءاستفاده از روترهای بروزرسانی‌نشده، سوئیچ‌هایی با پیکربندی نادرست و سامانه‌های قدیمی، موفق شدند به زیرساخت‌های اصلی این شرکت‌ها نفوذ کنند و به داده‌های حساسی همچون سوابق تماس، فراداده‌ها و ارتباطات رمزگذاری‌شده، دست یابند.
این حمله به‌روشنی نشان می‌دهد که ضعف پیکربندی سامانه‌ها و عدم کنترل دسترسی‌ها، خصوصا در محیط‌های CI/CD و فرایندهای توسعه نرم‌افزار، می‌تواند زمینه‌ساز تهدیدات جدی امنیتی شود. اشتباهاتی مانند قرار دادن مستقیم اطلاعات کاربری در کد، استفاده از ابزارهای فاقد ارزیابی امنیتی و نادیده‌گرفتن بروزرسانی سامانه‌ها، مسیر را برای نفوذ مهاجمان هموار می‌کند. به همین دلیل، استفاده از ابزارهای اسکن خودکار، رعایت اصول برنامه‌نویسی امن و نظارت لحظه‌ای بر سامانه‌ها، برای مقابله با رخنه‌های مشابه، ضرورتی انکارناپذیر است.
تصویر(۱)
چرا حملهٔ سایبری Salt Typhoon اهمیت دارد؟
تأثیر حملهٔ سایبری Salt Typhoon بسیار گسترده بود اما در عین حال، هشداری جدی نیز به‌همراه داشت. در ادامه، به دلایلی اشاره می‌شود که این حمله را متمایز می‌سازد:
۱. پیامدها برای زیرساخت‌های حیاتی
این حمله سایبری به آمریکا، نشان داد که نفوذ به زیرساخت‌های حیاتی می‌تواند پیامدهای زنجیره‌ای و گسترده‌ای داشته باشد.
شبکه‌های مخابراتی به‌عنوان ستون فقرات دنیای دیجیتال امروز، نقشی حیاتی در زندگی افراد، دولت‌ها و کسب‌وکارها ایفا می‌کنند. هدف قرار دادن این زیرساخت‌ها، به مهاجمان امکان می‌دهد تا خدمات حیاتی همچون سامانه‌های سلامت و تراکنش‌های مالی را مختل کرده و با بهره‌برداری از آسیب‌پذیری‌هایی مانند روترهای بدون پچ امنیتی، رمزنگاری ناکارآمد و نقاط دسترسی محافظت‌نشده، به این سامانه‌ها نفوذ کنند.
حمله گسترده Salt Typhoon نشان داد که چگونه یک نفوذ واحد می‌تواند پیامدهایی زنجیره‌ای ایجاد کرده، عملیات‌های حیاتی را فلج کند، ثبات اقتصادی را بر هم بزند و امنیت عمومی را در معرض تهدید قرار دهد. این رخداد هشداری جدی برای تمام صنایعی است که به سامانه‌های وابسته متکی هستند. به همین دلیل ارتقای امنیت زیرساخت‌های حیاتی باید در صدر اولویت سازمان‌ها قرار گیرد و استفاده از ابزارهای پیشرفته برای پایش مداوم و ایمن‌سازی شبکه‌ها، امری ضروری و اجتناب‌ناپذیر است.
۲. تأثیر گسترده بر امنیت CI/CD
حملهٔ سایبری Salt Typhoon به‌روشنی نشان می‌دهد که در صورت بی‌توجهی به اصول امنیتی، جریان‌های کاری CI/CD (ادغام و تحویل مداوم) می‌توانند مسیری برای نفوذ مهاجمان باشند. وجود پیکربندی‌های نادرست، وابستگی‌های بررسی‌نشده و قرار دادن مستقیم اطلاعات کاربری در کد، از جمله ضعف‌هایی هستند که معمولاً در پایپ لاین‌های CI/CD مشاهده می‌شوند. چنین نقص‌هایی می‌توانند دسترسی به محیط‌های تولید، تغییر در کد یا استخراج اطلاعات حساس را برای مهاجمان ممکن سازند.
برای محافظت از سامانه‌های حیاتی، تقویت امنیت در فرآیندهای CI/CD ضروری است. توسعه‌دهندگان باید این محیط‌ها را با اقدامات زیر ایمن‌سازی کنند:
- انجام مستمر بازبینی‌های امنیتی کد و اسکن آسیب‌پذیری‌ها برای شناسایی و اصلاح نقاط ضعف.
- کنترل دقیق دسترسی ها جهت اطمینان از اینکه تنها کاربران مجاز قادر به تعامل با ابزارهای CI/CD باشند.
توجه به این اقدامات، نه‌تنها از نفوذهای احتمالی جلوگیری می‌نماید بلکه یکپارچگی و امنیت چرخهٔ توسعه نرم‌افزار را نیز تضمین می‌کند.
تصویر(۲)
۳. جاسوسی جهانی و یکپارچگی داده‌ها
حملهٔ سایبری Salt Typhoon صرفاً مرتبط با دسترسی غیرمجاز به داده‌ها نبود بلکه فراتر از آن، مهاجمان موفق شدند اطلاعات حساسی را در حوزه‌هایی مانند سیاست، عملیات دولتی، امنیت ملی و اقتصاد گردآوری کنند؛ موضوعی که پیامدهای بلندمدت و نگران‌کننده‌ای به‌دنبال دارد. از جمله این پیامدها می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
- افشای راهبردهای امنیت ملی و تأثیرگذاری بر روندهای تصمیم‌گیری؛
- سوءاستفاده از اطلاعات جهت نظارت، باج‌گیری یا اعمال نفوذ؛
- دستکاری بازارها و آسیب‌رسانی به شرکت‌ها و زیرساخت‌های اقتصادی؛
- شناسایی نقاط ضعف زیرساخت‌های حیاتی جهت بهره‌برداری در حملات آتی.
در چنین شرایطی، حفاظت از داده‌های حساس باید به‌عنوان یک اولویت استراتژیک برای سازمان‌ها باشد. به‌کارگیری پروتکل‌های رمزنگاری قدرتمند مانند AES، TLS/SSL، RSA و رمزنگاری سرتاسری (E2EE)، از جمله اقداماتی هستند که می‌توانند محرمانگی اطلاعات را تضمین کرده و امنیت کانال‌های ارتباطی را ارتقا دهند. همچنین استفاده از سامانه‌های نظارتی پیشرفته برای شناسایی الگوهای مشکوک دسترسی، نقشی کلیدی در مقابله با تهدیدات مشابه ایفا می‌کند.
درس‌های کلیدی از هک Salt Typhoon
هک Salt Typhoon درس‌های عملی و مهمی برای تیم‌های امنیتی و توسعه‌دهندگان به همراه دارد که می‌تواند در تقویت مقاومت سایبری سازمان‌ها نقش بسزایی ایفا کند:
۱. خطرات پیکربندی‌های نادرست: سامانه‌هایی با پیکربندی اشتباه یا آسیب‌پذیری‌های اصلاح نشده، مسیری آسان برای نفوذ مهاجمان فراهم می‌کنند. این تهدیدات را می‌توان با استفاده از ابزارهای پیشرفته مبتنی بر هوش مصنوعی و یادگیری ماشین که قابلیت شناسایی زودهنگام خطرات را دارند، به‌طور مؤثری کاهش داد. چنین ابزارهایی با به حداقل رساندن هشدارهای اشتباه (false positives) و افزایش دقت، تضمین می‌کنند که هیچ آسیب‌پذیری پنهان نمی‌ماند.
۲. ضرورت اسکن مداوم آسیب‌پذیری‌ها: انجام اسکن‌های پیوسته روی زیرساخت‌ها، کدها و جریان های CI/CD، این امکان را فراهم می‌سازد که ضعف‌های امنیتی پیش از آنکه به نقطه‌ای برای نفوذ مهاجمان تبدیل شوند، شناسایی و برطرف گردند.
۳. استفاده از ابزارهای امنیت‌محور: ابزارهای خودکار و امنیت‌محور، قابلیت یکپارچه‌سازی مستقیم با خطوط CI/CD را دارند. این ابزارها به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که امنیت را بخشی از فرآیند توسعه نرم‌افزار کنند. آنها با فراهم‌کردن امکان شناسایی و اصلاح سریع مشکلات، از بروز حملاتی در مقیاس Salt Typhoon جلوگیری خواهند کرد.
در مجموع، حملهٔ سایبری Salt Typhoon یادآور آن است که امنیت سایبری باید به‌عنوان بخشی جدایی‌ناپذیر از چرخهٔ توسعه نرم‌افزار در نظر گرفته شود و استفاده از ابزارهای خودکار و هوشمند، لازمهٔ تحقق این هدف است.
تصویر(۳)
نقش امنیت کد در جلوگیری از حملات مشابه
برای پیشگیری از حملاتی نظیر Salt Typhoon، ضروری است که امنیت به‌عنوان جزء جدایی‌ناپذیر از تمام مراحل چرخهٔ توسعه نرم‌افزار در نظر گرفته شود. این رویکرد که با عنوان Shift-Left Security شناخته می‌شود، بر شناسایی و رفع زودهنگام آسیب‌پذیری‌ها در مراحل اولیه توسعه تاکید دارد تا هم هزینهٔ اصلاح آنها کاهش یابد و هم احتمال نفوذ در مراحل نهایی به حداقل برسد.
۱. تست استاتیک امنیت اپلیکیشن‌ها (SAST): ابزارهای SAST با بررسی کد منبع، آسیب‌پذیری‌هایی مانند پیکربندی‌های ناامن و خطاهای برنامه‌نویسی را شناسایی می‌کنند. این ابزارها امکان اسکن زودهنگام کد را فراهم می‌نمایند، به‌طوری‌که تیم‌های توسعه می‌توانند پیش از رسیدن مشکلات به محیط‌های عملیاتی، آنها را شناسایی و اصلاح کنند.
۲. مدیریت اطلاعات محرمانه و پیکربندی‌های حساس: اکثر نفوذهای موفق، از افشای اطلاعات محرمانه مانند کلیدهای API، رمزهای عبور یا توکن‌هایی که به‌صورت ناخواسته در مخازن کد ذخیره شده‌اند، آغاز می‌شوند. استفاده از ابزارهای مدیریت اطلاعات محرمانه، خودکارسازی اسکن مخازن برای داده های افشا شده و پیکربندی ایمن زیرساخت‌ها، گام‌هایی کلیدی برای کاهش ریسک محسوب می‌شوند.
۳. یکپارچه‌سازی امنیت در پایپ‌لاین‌های CI/CD: تدابیر امنیتی باید به‌صورت پیشفرض در جریان‌های کاری CI/CD گنجانده شوند. این اقدامات شامل اسکن خودکار آسیب‌پذیری‌ها، بررسی پیکربندی‌ها، مدیریت دسترسی و ارسال آنی هشدارها است. چنین رویکردی به توسعه‌دهندگان امکان می‌دهد در حین تمرکز بر توسعهٔ قابلیت‌ها، بدون آنکه فرآیند تحویل نرم‌افزار دچار اختلال شود، از امنیت نیز اطمینان حاصل کنند.
آیندهٔ امنیت سایبری پس از حملهٔ Salt Typhoon
تهدیدات سایبری هر روز در حال تحول هستند و سازمان‌ها نیز باید پیوسته به‌دنبال روش‌هایی جدید برای مقاوم‌سازی سامانه‌های خود باشند. در ادامه، چند ترند مهم که آیندهٔ این حوزه را شکل می‌دهند، ارائه می‌شود:
اهمیت روزافزون معماری‌های Zero-Trust: مدل «اعتماد صفر» بر اصل «به هیچ چیز اعتماد نکن، همه چیز را اعتبارسنجی کن.» استوار است. با حذف اعتماد ضمنی و الزام به احراز هویت مداوم، معماری‌های zero-trust ریسک دسترسی غیرمجاز را حتی در صورت افشای اطلاعات کاربری، به‌طرز چشمگیری کاهش می‌دهند.
استفادهٔ گسترده‌تر از خودکارسازی: امروزه استفاده از ابزارهای خودکار برای شناسایی آسیب‌پذیری‌ها، مدیریت پچ ها و نظارت لحظه‌ای، به ضرورتی انکارناپذیر برای شناسایی و پاسخ‌گویی کارآمد به تهدیدات تبدیل شده است.
تصویر(۴)
تمرکز بر امنیت مبتنی بر توسعه‌دهنده: توسعه‌دهندگان نقشی کلیدی در ایجاد سامانه‌های ایمن دارند. با انتقال تمرکز امنیت به مراحل ابتدایی توسعه، تیم‌ها می‌توانند پیش از آنکه آسیب‌پذیری‌ها مشکلات جدی ایجاد نمایند، آنها را شناسایی و رفع کنند. گنجاندن ابزارهای امنیتی در جریان کاری توسعه‌دهندگان، موجب می‌شود کد از ابتدا ایمن باشد، احتمال نقض‌های امنیتی کاهش یابد و تیم‌ها نرم‌افزاری قابل‌اعتماد را با سرعت بیشتری ارائه دهند.
تاب‌آوری به‌جای واکنش: سازمان‌ها نباید صرفاً بر شناسایی و واکنش به تهدیدات متمرکز باشند؛ بلکه باید زیرساخت‌هایی مقاوم ایجاد نمایند که توانایی مقاومت و بازیابی مؤثر در برابر حملات را داشته باشند. ایجاد زیرساخت‌های ایمن، دفاع چندلایه و آزمایش منظم سامانه‌ها برای شناسایی نقاط ضعف، به سازمان‌ها کمک خواهد کرد تا در مقابل حملات طاقت بیاورند و سریعا به حالت عادی بازگردند.
نتیجه گیری
حملهٔ سایبری Salt Typhoon، نقطهٔ عطفی جهت درک تهدیدات نوین سایبری به‌شمار می‌رود. این رویداد نشان داد که حتی پیشرفته‌ترین سازمان‌ها نیز در برابر زنجیره‌ای از بی‌توجهی‌های امنیتی می‌توانند به‌راحتی آسیب‌پذیر شوند. از ضعف در پیکربندی زیرساخت‌ها گرفته تا نبود امنیت در پایپ‌لاین‌های CI/CD، همگی به مهاجمان اجاره خواهند داد تا به حساس‌ترین داده‌ها دسترسی پیدا کنند.
برای مواجهه با این واقعیت، سازمان‌ها باید رویکرد امنیتی خود را بازتعریف کرده و امنیت را نه به‌عنوان یک مرحلهٔ مجزا بلکه بخشی جدایی‌ناپذیر از کل چرخهٔ توسعه و بهره‌برداری، در نظر بگیرند. گام‌هایی نظیر پیاده‌سازی معماری Zero-Trust، خودکارسازی فرآیندها و یکپارچه‌سازی تدابیر امنیتی در جریان توسعه، راهکارهایی موثر برای افزایش تاب‌آوری مقابل حملات مشابه هستند